تعيين تعداد روزهاي كاري كاشت مكانيزه و برداشت نيمه‎مكانيزه چغندرقند (مطالعه موردي شهرستان نهاوند)

Determination of the number of working days of mechanized planting and semi-mechanized harvesting of sugar beet in Nahavand region

تحقيقي براي تعيين تعداد روزهاي مناسب كاري كاشت مكانيزه و برداشت نيمه‎مكانيزه چغندرقند در شهرستان نهاوند در سال 1389 انجام پذيرفت. مهم‎ترين عامل محدودكننده عمليات كشاورزي در تقويم زراعي براي توليد محصولات، زمان عمليات است كه آن هم براي برخي از عمليات (از قبيل خاك‎ورزي) تابعي از ميزان رطوبت خاك مي‎باشد. مواردي كه در اين تحقيق براي تعيين تعداد روزهاي كاري ماشين مورد ارزيابي قرار گرفتند عبارت بودند از: تعيين محدوده مجاز موثرترين عامل محدودكننده كاشت مكانيزه و برداشت نيمه‎مكانيزه چغندرقند، تعيين برخي عوامل موثر بر تغيير عامل محدودكننده و بررسي و تعيين احتمال وقوع تعداد روزهاي مناسب براي كاشت مكانيزه و برداشت نيمه‎مكانيزه چغندرقند. محدوده مجاز رطوبت خاك براي بافت خاك لوم‎رسي به گونه‎اي كه قابليت انجام عمليات را داشته باشد 5/14 درصد وزني تعيين شد. دراين محدوده، خاك قابليت پذيرش 34/6 ميلي‎متر رطوبت (بارندگي) براي كاشت و 62/10 ميلي‎متر براي برداشت در عمق انجام عمليات در هر نوبت بارندگي يا آبياري را دارد. برخي عوامل تاثيرگذار بر تغيير رطوبت خاك عبارت است از: ميزان و شدت بارندگي، وضعيت زهكشي خاك، درصد رطوبت موجود در هوا، تبخير و تعرق، رواناب سطحي خاك، ميزان و شدت تابش خورشيد (طول روز و شب)، درجه حرارت محيط، ميزان پوشش گياهي و بافت خاك مي‎باشند. در محدوده زماني كاشت 3/19 درصد بارندگي و در دوره برداشت 5/7 درصد بارندگي تبديل به رواناب مي‎شود. بنابراين حداكثر بارش مجاز در وضعيتي كه خاك را از حالت مناسب براي انجام عمليات ماشيني كاشت و برداشت خارج نكند به ترتيب 6/7 و 41/11 ميلي‎متر در هر نوبت بارندگي خواهد بود. براي خروج رطوبت اضافي بعد از اين بارش‎ها براي عمليات كاشت و برداشت به ترتيب پنج و هفت روز زمان لازم است. بنابراين تعداد روزهاي كاري براي عمليات كاشت مكانيزه حدود 20 روز، و براي عمليات برداشت نيمه‎مكانيزه حدود 23 روز با اطمينان 99 درصد، برآورد شده است.

The objective of this study was to determine the allowed and desired limits for heavy soils of texture (clay loom), as it has operational capability (friability), These limits were 6.34 mm for planting and 10.62 mm for harvesting in each raining or irrigation episode. We determined some factors that affect soil wetness and water content as follow: the amount and severity of rain, the condition of soil’s drainage, the percent of air moisture, evapotranspiration, the amount of runoff, the amount and severity of sunlight, the ambient temperature, the condition of vegetation and, the soil texture. The time needed for dryness and removal of soil moisture as evapotranspiration in each over- desired and allowed capacity rains are 5-7 days. Also, because of higher evaporation in planting time (late April and early May) than in harvesting time (November), and also higher surface temperature in spring, both result in moving the vapor from deeper layers of soil to surface. Therefore, as our result showed, the time needed for readiness of soil for machinery operation at time of planting are 5 days for planting (late April and early May) and 7 days for harvesting time (November). According to our calculation, 19.5% of rains at planting time and 7.5% at harvest time changed to run- off; and with taking this amount of run- off in account at allowed- limit calculation, and also because of texture of the studied soil, the maximum allowed rain in which the soil remains in proper condition for machinery planting and harvesting activities exceeded 7.6 and 11.41 mm in each rainy day. As a result, according to limiting factor of well doing of operations and also factors affecting these restricting factors, the number of working days for mechanized planting operation was found to be about 19.69 days and also 21.98 days for harvesting operations in farms with heavy soil with 98% of probability.