بررسي تطبيقي نظريه سلطنت نفس در انديشه محقق ناييني، محقّق خويي و شهيد صدر

A comparative study of the theory of sovereignty of self in the view of Na’ini, Khu’i, and martyr Sadr

مساله تنافي قاعده ضرورت سابق با اختيار و نيز مساله غير ارادي بودن اراده جزو بحث‏هاي مهم در مساله جبر و اختيار مي باشند. فلاسفه در تبيين اين دو مساله راه حل‏هايي ارايه نموده اند. برخي از اصوليين متاخر همچون محقِّق ناييني، محقِّق خويي و شهيد صدر? با ناكافي دانستن راه حل فلاسفه، نفي اختيار را لازمه ديدگاه فلاسفه دانسته و در مسير حل مساله جبر و اختيار ديدگاه جديدي ارايه نموده اند كه با نام نظريه طلب يا نظريه سلطنت نفس مشهور است. اين نظريه نارسايي‏هاي فراواني دارد كه در نوشتار حاضر مورد نقد و بررسي قرار گرفته است.

The problem of inconsistency between the rule of prior necessity and free will and also the problem of compulsoriness of will are among the important discussions in the problem of determinism and free will. Philosophers have presented some solutions to respond to these two questions. Regarding the solutions of the philosophers as inadequate, Some of the resent scholars of the principles of jurisprudence like “Muhaqiq Na’ini” and “Muhaqiq Khu’i” and “Shahid Sadr” thought that the philosopher’s view necessitates the rejection of free will so to solve the problem of determinism and free will suggested a new view known as the theory of “Talab=demand” or the theory of sovereignty of self. This theory suffers from many defaults which has been criticized and studied in the present article.