جنبه‌هاي باليني، الكتروكارديوگرافيك، بيوشيميايي و آسيب‌شناسي در مسموميت تجربي با خرزهره در بز و بررسي تاثير سركه در درمان پيش هنگام آن

Clinical electrocardiographical, biochemical and pathological features of experimental oleander poisoning in goat and the effect of vinegar (V285) in preventive treatment

خرزهره يكي از گياهان خانواده آپوسيناسه مي‌باشد كه در نقاط مختلف ايران به صورت درختچه زينتي پرورش داده مي‌شود. در قسمت‌هاي مختلف اين گياه گليكوزيدهاي قلبي وجود دارد كه مهلك‌ترين سم براي انسان و دام مي‌باشد. موارد زيادي از اين مسموميت در انسان و دام گزارش شده است. در اين تحقيق اثرات سم اين گياه بر روي ريتم قلب، نشانه‌هاي باليني، پارامترهاي بيوشيميايي سرم و ضايعات پاتولوژيكي ناشي از آن در بز مورد ارزيابي قرار گرفته و تاثير سركه در درمان آن نيز بررسي شده است. ده راس بز ماده نژاد بومي تقريباٌ همسن (2±12 ماه) به دو گروه مساوي A (گروه كنترل) و B (گروه درمان) تقسيم شدند. قبل از شروع آزمايش از بزها نوار قلب گرفته شد و در سرم خون آنها سديم، پتاسيم، كلسيم، كلر و آنزيم‌هاي كراتين كيناز، آسپارتات آمينوترانسفراز و لاكتات دهيدروژناز اندازه‌گيري شد. هر دو گروه بزها 110 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن پودر برگ خشك شده خرزهره را به صورت خوراكي دريافت كردند. بزهاي گروه B پس از خوردن خرزهره هر ساعت يك ليتر سركه رقيق شده (50%) به صورت خوراكي دريافت كردند و اين كار سه بار تكرار شد. هر نيم ساعت پس از خوراندن خرزهره از حيوان نوار قلبي گرفته شد. در ضمن نشانه‌هاي باليني مسموميت در بزها ثبت گرديد. قبل از مرگ حيوان نيز يك نمونه خون اخذ و پارامترهاي بيوشيميايي مورد نظر اندازه‌گيري شد. پس از مرگ از كبد، قلب، ريه، كليه و روده حيوان نمونه بافتي اخذ گرديد و در فرمالين 10 درصد فيكس گرديد. الكتروكارديوگرافي، برادي كاردي سينوسي، بلاكهاي دهليزي ـ بطني، انفكاك دهليزي ـ بطني، تكي كاردياي سينوسي، انقباضات زودرس بطني، تكي كاردي بطني و فيبريلاسيون بطني را نشان داد. نشانه‌هاي باليني شامل افسردگي، ناله، كاهش درجه حرارت بدن، افزايش و سختي تنفس و تكرر ادرار بود. غلظت پتاسيم سرم و فعاليت آنزيم‌هاي كراتين كيناز، آسپارتات آمينوترانسفراز و لاكتات دهيدروژناز سرم افزايش و غلظت سديم، كلر و كلسيم سرم كاهش پيدا كرد. پرخوني و خونريزي در كبد، ميوكارد قلب، ريه، ناحيه مركزي كليه و مخاط روده و نكروز عضلاني در ميوكارد قلب و نفوذ سلول‌هاي آماسي در بافت ريه مشاهده شد. تمام 10 راس بز، 24-6 ساعت پس از مسموميت تلف شدند و سركه هيچ تاثيري در درمان مسموميت تجربي با خرزهره در بز نداشت.

Oleander (Nerium oleander), a member of Apocynaceas family, is a very common ornamental tree that grows in most parts of Iran. Cardiac glycosides that are toxic to animals and human being exist in different parts of the plants. Natural oleander poisoning has been reported frequently in man and domestic animals. In the present study, clinical, electrocardiographical, biochemical and pathological features of experimental oleander poisoning in goat and the effect of vinegar (V285) in preventive treatment were investigated. Ten female native goats, 12 ± 2 month old were divided into treatment (n=5) and control (n=5) groups. Prior to the experiment, electrocardiogram was taken and Na, K, Ca, Cl , CK, AST and LDH were measured in all goats. Both groups received 110mg/kg BW powder of dried oleander leaf. Three doses of 1 liter diluted vinegar (50%) with 1 hour interval were given orally to goats in treated group and electrocardiogram was taken every 30 minutes in two groups. Clinical signs of poisoning were recorded in all goats. Prior to death, blood samples were taken and biochemical parameters were measured again. Tissue samples from liver, heart, lungs, kidneys and intestines were taken and fixed in formalin 10%. Sinus bradycardia, atrioventricular block, atrioventricular dissociation, sinus tachycardia, ventricular premature beats, ventricular tachycardia and ventricular fibrillation were revealed in electrocardiography. Depression, hypothermia, tachypenia, dyspenia and polyuria were recorded. There was significant increase in K, CK, AST and LDH, and significant decrease in Na, Cl and Ca concentration. Hypremia and hemorrhage in liver, myocardium, lungs, medulla of kidneys and mucosa of intestines, necrosis in myocardium and infiltration of inflammatory cells in lungs were the findings in necropsy and histopathologic assessment. All goats died in 6-24 hours after poisoning and vinegar had no therapeutic effect in this experiment.