تبيين جنون در هنر به مثابه رهايي در تلقي نيچه‌اي فوكو، با تاكيد بر نقاشي‌هاي گُيا

Explanation of Madness in Art as Freedom in Foucault’s Nietzchean Attitude, Focusing on Goya’s Paintings

ميشل فوكو (1926-1984)، به تاسي از نيچه به نقد مباني متافيزيك غربي مي پردازد. او در اين راستا با افشا و واژگوني معيارها و اصول بديهي انگاشته شده در ساختار قدرت، به تبيين اشكال مختلف غيريت اهتمام دارد. يكي از اين اشكال غيريت را مي توان جنون دانست كه به زعم فوكو در آثار هنري عصر مدرن متجلي است. نقاشي هاي فرانسيس گُيا به زعم فوكو مي‌تواند راهبر ما در خروج از آن چيزي باشد كه ساختار قدرت، مقدر ساخته است. در اين پژوهش كوشش مي شود، نسبت و رابطه تفكر فوكويي در خصوص جنون هنري با امر ديونوسوسي نيچه و تناظر اين دو نگره با هم و در عين حال با جنون هنريِ به تصوير درآمده در آثار فرانسيس گُيا نشان داده شود. در اين مقاله سعي شود با ارايه شواهدي از هنر مدرن به ويژه آثار گُيا، جنون هنري از منظر فوكو تبيين شود و در نهايت به مثابه امري رهايي-بخش از چنبره ساختارهاي مسلط قدرت قلمداد شود.

The French philosopher Michel Foucault (1926-1984) following Nietzsche, criticized the foundations of western metaphysical. He tried to explain different forms of ‘otherness’- alterity- referring to those who are marginalized and excluded from power positions, through disclosure and subversion of the canons and self-explanatory principles. Madness can be considered one of these forms of otherness as Foucault found it in modern era’s artistic works. Foucault considered Francis Goya’s paintings as leading us out of what the power structure decided. In this study, the relationship and interaction between Foucault’s ideas regarding artistic madness with Nietzsche’s Dionysian principle is analyzed; the interaction of these two views with each other and with the artistic madness depicted in Goya’s works is also studied. By giving evidence from Modern art particularly from Goya’s works, artistic madness form Foucault’s view is explained and considered as a form that make freedom possible out of the dominant power structures.