تحليل حساسيت عملكرد شبكه حمل‌ونقل جاده‌اي نسبت به تغيير هم‌زمان عرضه و تقاضا درصورت وقوع بحران

Sensitivity Analysis of Network Performance to Simultaneous Supply & Demand Variations In Case of Disaster and Prioritization of Network Links

عملكرد شبكه‌هاي حمل‌ونقل جاده‌اي در حالت عادي قابل‌تسرّي به شرايط پس از بحران نخواهد بود. در صورت وقوع بحران و اختلال در شبكه، دو نتيجه عمده، قابل‌انتظار خواهند بود: كاهش ناگهاني عرضه (ظرفيت شبكه) و تغيير ناگهاني تقاضاي حمل‌ونقل. هدف اصلي اين پژوهش، تحليل حساسيت عملكرد شبكه حمل‌ونقل جاده‌اي بين‌شهري نسبت به تغيير هم‌زمان عرضه و تقاضاي حمل‌ونقل در شرايط بحران است. بدين منظور، با اتخاذ رويكرد سيستمي (جامع‌نگر) و ملاحظه هم‌زمان توپولوژي شبكه و تقاضاي حمل‌ونقل، شاخص استحكام ناحيه (ZRI) به‌عنوان معياري از آسيب‌پذيري زمان سفر بين‌ناحيه‌اي تعريف شده و براي سناريوهاي مدنظرِ تغيير عرضه و تقاضا براي مطالعه موردي شبكه حمل‌ونقل جاده‌اي شرياني بين‌شهري ايران محاسبه شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه عملكرد شبكه، حساسيت چنداني به افزايش تقاضاي سفر از ناحيه مورد بررسي به ساير نواحي شبكه نداشته و تقريباً ثابت است. در صورتي‌كه با افزايش تقاضاي سفر از ساير نواحي به ناحيه مورد بررسي، آسيب‌پذيري شبكه به‌طور چشم‌گيري افزايش مي‌يابد.

Transportation network performance is exposed to change in case of disasters. This paper aims to analyze the sensitivity of road network performance to simultaneous scenarios of transportation supply and demand change in case of disasters and prioritization of network links in order to increase network robustness and decrease inter-zonal travel time vulnerability, which is implemented for Iran intercity road network. This is achieved by defining Zone Robustness Index (ZRI) from a systems approach for each Transportation Analysis Zones (TAZ). The results indicate that the network performance is not sensitive to the increase in travel demand from the studied zone to other zones. In contrast, as a result of increase in travel demand to the studied zone from all other zones, network vulnerability is considerably increased.