مطالعه جمعيت (Thysanoptera: Thripidae) Thrips tabaci روي ژنوتيپ هاي مختلف بادمجان در منطقه ورامين

An abundance study of Thrips tabaci (Thys.: Thripidae) on different genotypes of eggplant in Varamin region, Iran

فراواني جمعيت Thrips tabaci Lind.، از آفات مهم صيفي و سبزيجات، روي طبقات تحتاني و فوقاني ژنوتيپ‌هاي مختلف بادنجان (سياه مشهد، برازجان، Black beauty، سياه نيشابور، محلي زابل، 905 امامي، جويبار مازندران، سرخون هرمزگان و قلمي ورامين) در سال هاي 1379 و 1380 در منطقه‌ي ورامين مورد مطالعه قرارگرفت. كشت نشا ژنوتيب‌هاي بادنجان در طرح آماري بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار و هر تكرار شامل چهار رديف 10 تايي در اوايل ارديبهشت ماه انجام شد. وفور و تغييرات جمعيت تريپس در فواصل هفت روز تا آبان ماه با جمع‌آوري تصادفي تعداد 5 برگ براي هر تكرار از سطوح اشاره شده مورد ارزيابي قرار گرفت. براي شمارش جمعيت در سطح چهار سانتي‌متر مربع پشت برگ از استريو ميكروسكوپ استفاده شد. براي مقايسه‌ ميانگين داده‌ها از نرم افزار SAS و گروه‌بندي جمعيت تريپس بين ژنوتيپ‌ها و در فواصل نمونه‌برداري از آزمون چند دامنه‌اي دانكن استفاده شد. نتايج حاصله از تجزيه‌ي سالانه‌ي جمعيت تريپس بين طبقات فوقاني و تحتاني، تفاوت آماري معني‌داري را نشان داد، به طوري كه جمعيت تريپس روي طبقات تحتاني چندين برابر بيشتر از طبقات فوقاني بود. بيشترين جمعيت تريپس را در سالهاي 79 و 80 به ترتيب ژنوتيپ‌هاي برازجان و جويبار مازندران با ميانگين تعداد 55/1 و 86/0 داشتند. تجزيه‌ مركب جمعيت تريپس از نظر آماري روي طبقات فوقاني و تحتاني معني‌دار نبود. روند افزايش جمعيت از خرداد ماه آغاز شد و حداكثر تراكم جمعيت تريپس در نمونه ‌برداري هفتگي به ترتيب براي سالهاي 1379 و 1380 در اواسط تير ماه و اوايل مرداد ماه به ثبت رسيد. براساس اين نتايج، زمان اوج تريپس در منطقه‌ي ورامين اوايل تير مي‌باشد. جمعيت تريپس در سال نخست دو برابر سال دوم و همچنين ژنوتيپ برازجان پذيراي بيشترين جمعيت اين آفت در ميان ژنوتيپ‌ها بود.

Abundance of Thrips tabaci Lind., an important pest of vegetables, was investigated on upper and lower leaves of different genotypes of eggplant, including Siah-Mashhad, Borazjan, Black beauty, Siah-Neyshabour, Zabul indigenous, Imami-905, Juybar-Mazandaran, Sarkhoun-Hormozgan and Galami-Varamin, during 2000-2001 in Varamin region. Eggplant seedlings were cultivated in May in a randomized complete block design with three replications. Each replication consisted of four rows of 10 plants. Five leaves were randomly sampled at weekly intervals until October to estimate the incidence and population fluctuation of T. tabaci. The number of thrips was counted on the surface of four square centimeters of leaves using a binocular microscope. All analyses and comparisons were carried out using statistical package SAS. The results showed that there was a significant difference between the number of thrips on upper and lower leaves, so that the number of thrips on lower leaves were several times higher than that of on upper leaves. Borazjan and Juybar-Mazandaran with the mean number of 1.55 and 0.86 had the highest population in 2000 and 2001, respectively. In complex analysis, there was no significant difference between the thrips abundance on lower and upper leaves. Incidence of thrips faced with increase from June, and the maximum number was recorded in early until late July in both years. The results indicated that, a trend of increase initiated from late June in Varamin. Borazjan had more thrips than other genotypes and the thrips abundance in the first year was two times of the second year.