استفاده از ابزارهاي پشتيبان تصميم گيري در مديريت و برنامه ريزي پسماند شهري (مطالعه موردي: مكان يابي محل دفن استان البرز)

Use of Decision Support Tools in Municipal Solid Waste Management (Case Study : Landfill Site Selection of Alborz Province

چكيده توليد زباله نتيجه طبيعي زندگي جوامع بشري بوده و خطرات زيست محيطي ناشي از سو مديريت مواد زايد جامد، يكي از مشكلات اساسي است. رشد نمايي جمعيت شهرنشين كشورهاي در حال توسعه در دهه هاي گذشته و سرعت گرفتن پديده شهرنشيني، ضرورت توسعه پايدار محيط زيست و مديريت كارآمد زايدات را به وجود آورده است. هدف مطالعه جاري، اعمال انواع عمليات تحليل-هاي مكاني، با بهره گيري از فناوري سامانه اطلاعات جغرافيايي و اولويت بندي مكان هاي دفن پيشنهادي با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي ((AHP است. به همين منظور، ابتدا لايه هاي اطلاعاتي موثر در مكان يابي دفن محدوده مورد مطالعه(لايه كاربري اراضي، رودخانه ها، تالاب ها، جاده ها، مناطق حفاظتي، خاك شناسي، آب ‌هاي زيرزميني، مرفولوژي، زمين شناسي و ...) شناسايي و با مراجعه به سازمان ها و مراكز اطلاعاتي تهيه شد. سپس اين لايه هاي اطلاعاتي (نقشه هاي رقومي) وارد محيط نرم افزار GIS 9.2 Arc شد. در مرحله بعد با توجه به محدوديت ها، گزينه هاي مناسب دفن زباله با استفاده از GIS شناسايي شدند و به عنوان داده-هاي ورودي براي فرآيند تحليل سلسله مراتبي به كار رفتند. نتايج اين بررسي مبين اين واقعيت است كه 4 منطقه واقع در جنوب شهر كرج استعداد بالقوه دفن زباله را دارند. همچنين با كمك AHP امكان اولويت بندي گزينه ها و تعيين وزن معيارهاي موثر در تصميم گيري وجود دارد. نتايج اين مطالعه نشان داد معيار عمق آب زيرزميني و شيب زمين در پژوهش حاضر از اهميت بيشتري نسبت به ساير معيارها برخوردارند و گزينه 3 داراي بيشترين شايستگي براي انتخاب محل دفن بهداشتي پسماند مي باشد.