بازتاب مقامات حضرت مريم (س) در متون عرفاني از قرن چهارم تا قرن نهم هجري

Abodes of Mary in Mystical Texts of the 4th till 9th Centuries A.H.

آياتي كه در قرآن كريم درباره مقام و منزلت حضرت مريم (س) نازل شده است، در ادبيات عرفاني بازتاب گسترده‌اي يافته است. از ديدگاه عرفا، شفقّت بر خلق از جمله ويژگي‌هاي برجسته اوليا است و آرزوي مرگ كردن حضرت مريم (س) نه به دليل ترس از ملامت خلق، بلكه به سبب شفقّت او بر آدميان بود تا به سبب نسبت دادن اتّهامات ناروا به آن حضرت، گرفتار عقوبت نشوند. حضرت مريم (س) به سبب مخالفت با هواي نفس و صبر در برابر سختي‌ها، قادر به خرق عادت گشت. آن حضرت به سبب مرگ ارادي، در عالم آخرت اقامت داشت و بدون كوشش، از رزق بهشتي برخوردار مي‌شد و طهارت وي از ماسوي الله، سبب اقامت عيسي (ع) در آسمان‌ها گرديد. در اين مقاله به بازتاب برخي از مقامات حضرت مريم در متون عرفاني فارسي تا قرن نهم هجري پرداخته شده است.

Quranʹs verses about Mary have widely being reported in Islamic mystical literature; and they have been interpreted in various points of view by a number of prominent Muslim mystics. Compassion to people, for Muslim mystics, is one of the prominent characteristics of saints. As a saint, Mary wishes death from God, not because of being blamed by people, but for compassion to people who slandered her and accused her of committing adultery. She struggles against carnal desires and practices patience; hence she can perform miracles. According to Muslim mystics, she dwelled in paradise by choosing the voluntary death. Her modesty and refraining from all of the other things saving God makes Jesus, a resident of heaven. The present article tries to show Mary’s abodes, portrayed in the mystical texts of the 4th till 9th Centuries A.H.