تاثير برنامه آموزشي مدون بر سطح نيازهاي اطلاعاتي بيماران پس از تعويض دريچه قلبي

The impact of a planned educational program on patientsʹʹ informational needs after heart valve replacement

زمينه و هدف: با وجود گستردگي و تنوع معضلات بيماراني كه تعويض دريچه قلبي داشته‌اند، لازم است جهت رفع مشكلاتشان آموزشهايي به اين بيماران داده شود. از طرفي، تعيين و تامين نيازهاي اطلاعاتي مي‌تواند باعث افزايش اثربخشي برنامه آموزش گردد. به همين جهت مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير برنامه آموزشي مدون بر نيازهاي اطلاعاتي بيماران پس از تعويض دريچه قلبي انجام شده است. روش تحقيق: در اين مطالعه نيمه تجربي تك گروهي كه به شيوه پيش و پس آزمون انجام گرفت، 31 بيمار كه در طي 3 سال گذشته تحت عمل تعويض دريچه قرار گرفته بودند به شيوه نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه‌هاي دموگرافيك و سنجش نيازهاي اطلاعاتي قبل از آموزش تكميل شد و برنامه آموزشي مدون براساس نيازهاي اطلاعاتي بيماران طراحي و طي 5 جلسه مستمر آموزش داده شد و يك ماه بعد از مداخله نيز نيازهاي اطلاعاتي بررسي گرديد و تفاوت سطوح نيازهاي اطلاعاتي قبل و پس از مداخله نتايج با استفاده از نرم افزارSPSS ويرايش 16 و آزمونهاي آماري توصيفي شامل ميانگين و انحراف معيار و آزمونهاي پارامتريك t زوجي و ناپارامتريك ويلكاكسون، من ويتني و كروسكال واليس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. اعتبار محتواي پرسشنامه از طريق نظرخواهي افراد متخصص و پايايي آن داده‌ها از روش آلفاي كرونباخ 85/0 تعيين شد. يافته‌ها: بررسي سطوح نيازهاي اطلاعاتي قبل از مداخله نشان داد كه در حيطه آگاهي از ماهيت بيماري، 6/80% از بيماران "نياز اطلاعاتي بالا" داشتند كه بعد از مداخله به 5/35% كاهش پيدا كرد. در خصوص آگاهي از داروها 6/51%، رژيم غذايي 2/74%، فعاليت100% و عوارض 8/96% از بيماران قبل از مداخله "نياز اطلاعاتي بالا" داشتند كه بعد از آموزش به ترتيب به 8/25%، 1/58%، 5/93%، 7/67% رسيد و نتيجه آزمون ويلكاكسون حاكي از معنادار بودن اين اختلاف در تمامي حيطه ها بجز رژيم غذايي بود. ميزان تاثير مداخله در دو جنس و برحسب سن نيز در زمينه هاي مختلف نيازهاي اطلاعاتي مقايسه شد كه در برخي از موارد به لحاظ آماري معنادار بود. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه نشان داد، اجراي برنامه آموزشي بر اساس نيازهاي اطلاعاتي، سطوح نيازهاي اطلاعاتي و به دنبال آن، احتمال بروز مشكلات را در اين گروه از بيماران كم مي‌كند. لذا، پرستاران ميبايست براي شروع هر برنامه آموزشي، اقدام به نيازسنجي كرده و سپس برنامه آموزشي را به صورت مدون براي بيماران طراحي و اجرا نمايند.

Background and Aim: Taking into account the wide variety of problems of patients with heart valve replacement, it stands to reason to educate them to solve their problems. Further, the information needs analysis can increase the effectiveness of educational programs. The present study was performed to determine the impact of a planned educational program on patientsʹ informational needs after heart valve replacement. Materials and Methods: In this quasi-experimental single-group study done with a pre-test and post-test, 31 patients who had undergone valve replacement since 3 years ago participated through the availability manner. Demographic and informational needs analysis questionnaires were completed before the educational program was held. A planned educational program was devised on the basis of patientsʹ informational needs and instructed through 5 successive sessions. One month after the intervention, informational needs were studied, and the difference between levels of informational needs before and after the intervention was analyzed statistically using SPSS software and descriptive statistical tests including mean and standard deviation as well as t-paired parametric and Wilcoxon, Mann Whitney, and Krushall-Wallis non-parametric tests. Results: The results of the study showed that before the intervention 80.6% of patients had "high informational needs" in terms of awareness of the nature of the disease which decreased significantly to 35.5% after the intervention (P = 0.000). Also, 51.6% of patients had high informational needs regarding awareness of drugs, 74.2% regarding nutritional diet, 100% regarding activity, and 96.8% concerning complications which decreased to 25.8%, 58.1%, 93.5%, and 67.7% respectively. Wilcoxon test showed a significant difference in all domains except for the diet. Interventionʹs effects on both genders and different ages were compared in terms of different domains of informational needs, and the comparison indicated statistical significance in some domains. Conclusion: The results indicate that performing an educational program on the basis of needs analysis decreases such patients’ levels of informational needs and, subsequently, the probability of their problems. Thus, nurses should perform needs analysis before starting an educational program and then design and carry out the program in an organized way.