شهيد صدر و چالش‌هاي پيش روي جامعه اسلامي

Martyr Sadr and the Challenges Facing Islamic Society

جوامع بشري همواره با چالش‌ها و مشكلاتي روبرو بوده‌اند و انديشمندان و متفكران هر جامعه در هر عصري، با تلاش زياد در صددند تا با شناخت و درمان اين مشكلات، راه زندگي اجتماعي را هموارتر نمايند. در اين ميان، محدودند انديشمنداني كه در هر دو عرصه شناخت و درمان معضلات توفيق داشته باشند. اما شهيد سيدمحمدباقر صدر را مي‌توان از انديشمنداني دانست كه به درستي در هر دو عرصه شناخت و درمان چالش‌ها توفيق زيادي داشته است. اين مقاله، از طريق بازخواني آثار اين انديشمند برجسته، نشان داده است كه وي در عرصه فكر و انديشه، جامعه اسلامي را با سه آسيب تهاجم از بيرون و تحجر و التقاط از درون مواجه دانسته و با نوآوري فقهي و كلامي خود در صدد حل اين آسيب‌ها برآمده است. در عرصه سياست و اجتماع علامه شهيد، پس از شناخت چالش‌ها، درمان آن را در ابداع فقه‌النظريه دانسته و معتقد است كه معضلات سياسي در جامعه اسلامي را مي‌توان به پشتوانه اين نظريه و از طريق وحدت اسلامي و با اتكا به دولت اسلامي و مراجعه به مرجعيت صالح در عصر غيبت، درمان نمود.

Human societies always face challenges and problems and their thinkers, in every period, make great efforts to smooth out the social difficulties by recognizing and solving these problems. In the meantime, there are very few thinkers who are successful in recognizing and solving these problems, but martyr Sadr can be regarded as one of the thinkers who somehow contributed to recognizing and solving these challenges. Reviewing this prominent researcherʹs works, the present paper demonstrate that martyr Sadr regards external hegemony and internal stereotypy and eclecticism as three damages suffered by Islamic society in relation to its thought and tries to avert these damage by providing his fiqhi (jurisprudential) and theological innovations. He thinks that after recognizing the challenges of politics and society, they can be overcome through introducing fiqhi (jurisprudential) theorization believes that the political problems of Islamic society can be solved by relying on this theory, Islamic government, Islamic unity, and referring to righteous authorities during occultation period (ghaybah).