پيش بيني تغييرات كاربري/ پوشش اراضي با مدل CA ماركوف (مطالعه موردي: رودخانه آقبلاغ)

A Markov chain model for simulating land use/cover change (Case study: Aghbolagh river)

اين مطالعه با هدف بررسي توانايي مدل CA ماركوف در پيش بيني و مدل سازي تغييرات آينده پوشش در اراضي حاشيه رودخانه آقبلاغ با طول 65 كيلومتر انجام گرديد. نقشه كاربري و پوشش با استفاده از داده-هاي عكس هاي هوايي (1335، 1348 و 1377) و تصاوير ماهواره اي (1385) تهيه گرديد. سپس اراضي حاشيه رودخانه، حاشيه مرطوب و كاربري هاي كشاورزي حاشيه رودخانه و اراضي عاري از پوشش گياهي اطراف آن ترسيم و نقشه هاي پوشش اراضي براي سال هاي 1335، 1348، 1377 و 1385 تهيه گرديد. از روش تلفيق (Cross) ميزان توانايي مدل تست شد و صحت نقشه هاي توليدي با استفاده از شاخص كاپا تعيين گرديد. با استفاده از مدل CA-Markov، وضعيت كلاس هاي زمين براي 10 سال آينده (سال 1395) پيش بيني شد. نتايج حاصل از ماتريس پيش بيني تغييرات بر مبناي نقشه سال-هاي 1377 و 1385 نشان داد كه احتمال مي رود در فاصله ي زماني 1395- 1385، 60 درصد حاشيه مرطوب، 6/26 درصد رودخانه، 8/58 درصد زمين هاي لخت و 1/98 درصد از اراضي كشاورزي بدون تغيير باقي بمانند. به بياني ديگر، كاربري كشاورزي پايداري زياد و رودخانه پايداري كمي خواهد داشت.

This paper proposes ability of CA Markov model in detection and simulating land use/cover change over 65 km of Aghbolagh river. Land use/cover map was prepare using 1956, 1969, 1998 aerial photos and 2006 satellite imageʹs. Then river, riparian area, agriculture and bare lands around it were illustrated and land use/cover maps of each year were drowned and overlaid through cross routine to evaluate model validation. Finally, next 10 years conditions of these classes were forecasted using CA-Markov model. Results of forecasting future changes based on 1969 and 1998 maps showed that in 2016, 60 percent of riparian area, 26.6 percent of river and 58.8 percent of bare lands and 98.1 percent of arable land will be intact as the current land use. In other words, arable lands will have the most stability while river is the most vulnerable land cover to change.