بررسي ماهيت حقوقي نحله

Consideration of the Nature of the Nehle

هبه به معناي اعم عبارت است ازاينكه شخصي چيزي از مال خود را به صورت مجاني و بدون عوض به غير تمليك كند و به معناي اخص قيد‌هايي دارد كه شامل هر بخششي نمي شود. قانونگذار مواد 795 تا 807 قانون مدني را به عقد هبه اختصاص داده است. هبه از عقود معين و داراي شرايط خاص انعقاد است. در آيه 4 سوره نسا از مهريه زن به نحله تعبير شده است؛ در بند ب تبصره 6 ماده واحده طلاق، حق جديدي به عنوان نحله (بخشش) براي زوجه مطلقه پيش بيني شده كه تا تصويب اين قانون، در ايران سابقه تقنين نداشته است ونحله نيز در اصطلاح به معناي هبه وهديه از روي طيب نفس مي‌باشد. با توجه به ماهيت هبه، آيا ماهيت مهريه و نحله با هبه يكسان است؟ ماهيت مهريه در فقه و حقوق اختلافي است و از 5 ديدگاه مختلف، يكي از آنها مستندا به آيه 4 سوره نسا مهريه را هديه دانسته است، به نظر مي رسد در صورت پذيرش اين نظريه، مهريه و يا حداقل مهرالمسمي شرايط و ويژگي‌هاي هبه را داشته باشد، اما در رابطه با نحله (بخشش) كه در ماده واحده مربوط به طلاق ذكر شده است، با توجه به اين كه خطاب قانونگذار به دادگاه مي باشد و در اين بند از رضايت زوج به عنوان مهم ترين ويژگي هبه كه ارادي بودن آن است ذكري نشده است، نمي توان آنرا هبه به معناي اخص قانوني دانست، ولي با توجه به اينكه قانونگذار صراحتاً اين حقوق مالي زوجه مطلقه را نحله (بخشش) ناميده است به ناچار بايد آن را به عنوان يك هبه (بخشش) اجباري پذيرفت.

Considering that the holy Quran in verse 4 Sura Nisa, dower is defined as Nehle. In the other hand, in section B clause 6 single article of divorce, a new right called Nehle was provided for divorced women before which there is no record in the Law and fiqh. Nehle means Donation and gift with full consent. Now due to Donation merit and characteristics, the question is whether dower and nehle could be Considered the same as Donation. There some differences in merit of dower between Islamic Law and Jurisprudence and between five different views, just one view says that dower is the gift from husband and its main document is verse 4 sura Nisa. In accordance with this view it seems that the dower or at least certain kind of dower could contain conditions and characteristics of donation but in regard to Nehle provided in the single article, considering that the Law-maker addressed the court, and the most important donation characteristic that is the assent of the husband, was not mentioned, then It seems that it is not the clear example for donation. But since the legislator named this financial rights of woman as nehle it must be accepted that there is a kind of forced Donation in the Iranian law.