ارزيابي اثرات بي‌حسي اپي‌دورال خلفي كتامين هيدروكلريد در گاوميش بومي آذربايجان

Evaluation of caudal epidural analgesia with Ketamine hydrochloride in Azerbaijan native water buffalo

اين مطالعه روي 25 راس گاوميش سالم با وزن‌هاي 300 تا 350 كيلوگرم و سن بين 4 تا 6 سال انجام شد. داروي كتامين 10% با دوز 2 ميلي‌گرم به ازا هر كيلوگرم وزن بدن و تنظيم حجم آن به 10 ميلي‌ليتر با استفاده از سرم فيزيولوژي در فضاي اپي‌دورال ما بين اولين و دومين مهره دمي تزريق شد. ايجاد و شروع اثر بي‌حسي در نواحي خلفي و نيز طول مدت بي‌حسي مورد ارزيابي قرار گرفت و در فرم مخصوص ثبت گرديد. در همين مدت برخي پارامترهاي حياتي شامل تعداد ضربان قلب، تنفس و درجه حرارت مقعدي در زمان صفر، 5، 15، 30 و 60 دقيقه پس از تزريق ثبت شد. ايجاد و شروع اثر بي‌حسي در فاصله زماني متوسط 45/1±02/3 دقيقه پس از تزريق ثبت گرديد و اين بي‌حسي تا 90 دقيقه دوام داشت. در فاصله ايجاد و مدت بي‌حسي علايمي چون بيرون آوردن و آويخته شدن زبان، افزايش ترشح بزاق و ريزش اشك در حيوان مشاهده گرديد كه دلالت بر تاثيرات عمومي كتامين دارد كه بعد از 4 تا 6 دقيقه علايم آرام بخشي در حيوان ظاهر گرديد. تعداد ضربان قلب در دقايق 5، 15 و30، تعداد تنفس در دقايق 5 و 15 پس از تزريق نسبت به زمان صفر (قبل از تزريق) افزايش معني‌داري را نشان داد ( P < 0.05). درجه حرارت مقعدي تغيرات معني‌داري نداشت. از اين مطالعه چنين نتيجه‌گيري مي‌شود كه تزريق كتامين با دوز ذكر شده از فضاي اپي‌دورال ضمن ايجاد بي‌حسي مناسب، مي‌تواند آرام‌بخشي مطمين جهت انجام اعمال جراحي خلفي گاوميش ايجاد كند.

Twenty-five healthy water buffalo weighing 300-350 Kg and 4-6 years of age were selected for this study. Ketamine HCl %10 (2 mg/kg B.W.) diluted with normal saline % 0.9 and adjusted to 10 ml was injected in the caudal epidural region (C1–C2). The onset, duration and extent of sedation and analgesia were evaluated after injection. Heart and respiratory rate and rectal temperature were recorded on 0, 5, 15, 30 and 60 minutes after injection. The onset and extent of analgesia was produced within 3.02 ± 1.45 minutes after injection and lasted for more than 90 minutes. Systemic sedative effects of Ketamine HCl %10 occurred after 4 to 6 minutes by drooling and drooping of the tongue. The heart rate increased significantly at 5, 15 and 30 minutes and respiratory rate increased at 5 and 15 minutes respectively (P < 0.05). No significant changes were observed in the rectal temperature (P > 0.05). The results of this study indicate that the caudal epidural analgesia by Ketamine HCl %10 could produce proper analgesia and confident sedative for surgery of caudal region of water buffalo.