بررسيِ كاربرد انواع بند، آرايش واژگاني و دستگاه‌هاي آن، در نوشتارِ دانش‌آموزانِ دخترِ پايه‌هاي دوم تا پنجم ابتدايي در شهر كرمان

Clause Types, Systems and Word Order in the Writings of Second to Fifth Grade Elementary School Girls in Kerman

اين پژوهش، به توصيفِ كاربردِ انواع بند، آرايش واژگاني و دستگاه‌هاي مربوط به آن، در نوشتار دانش‌آموزانِ پايه‌هاي دوم تا پنجم ابتداييِ شهر كرمان مي‌پردازد. چارچوبِ نظري پژوهش، نظريه نقش‌گراي مقوله و ميزان هليدي (1961) است، كه باطني (1348)، بر روي زبان فارسي پياده كرده است. نتايج به‌دست‌آمده، حاكي از اين است كه در ظهور ساخت‌هاي نحويِ نوشتاري نيز، همچون گونه گفتاري، سلسله‌مراتب وجود دارد. و ساخت‌هاي پيچيده و نشان‌داري مانند جملات پرسشي، منفي، مجهول و ساخت‌هاي چندمتممي، ديرتر در نوشتار دانش‌آموزان ظاهر مي‌شوند، و از بسامد وقوع كمتري نيز برخوردارند. ظهور بسياري از ساخت‌هاي نحويِ پيچيده، و افزايش كاربرد آن‌ها، در جريان افزايش پايه تحصيلي، نقش مثبت آموزش را در پيشرفت گونه نوشتاريِ زبان، در نزد دانش‌آموزان، نشان مي‌دهد.

This descriptive study examined the use of clause, its word order and its three systems in four thousand written clauses produced by second to fifth grade elementary school girls in Kerman. Bateni’s adaptation of Hallidayʹs functional scale and category to the Persian language was used as the framework of the study. The results demonstrate a hierarchy in the production of written syntactic structure by the subjects. Similar to the spoken language, complex and marked structures such as questions and passives, are produced later and less than simple and unmarked ones. With regard to the advent of complex structures and the increase of their use, the role of education in the development of written language among these students seems to be positive.