اثر كشت برنج، غرقاب، كمپوست لجن فاضلاب و كودهاي شيميايي بر pH، EC، پتاسيم و سديم محلول خاك

Effects of Rice Cultivation, Submergence, Sewage Sludge Compost and Chemical Fertilizers on Soil Solution,s pH, EC, Potassium and Sodium

در اين تحقيق، اثر كشت برنج (Oryza sativa L.) رقم علي كاظمي، كمپوست لجن فاضلاب و كودهاي شيميايي بر تغييرات pH، EC، پتاسيم و سديم محلول يك خاك قليايي پس از غرقاب تحت شرايط گلخانه اي بررسي گرديد. آزمايش به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با دو تكرار، شامل مدت غرقاب در 10 سطح (2، 11، 30، 37، 42، 49، 56، 63، 78 و 92 روز)، منبع و مقدار كودهاي آلي و شيميايي در شش سطح (شاهد، 100% كودهاي شيميايي، 20 گرم كمپوست لجن فاضلاب بر كيلوگرم خاك با و بدون 50% كودهاي شيميايي، 40 كمپوست گرم لجن فاضلاب بر كيلوگرم خاك با و بدون50% كودهاي شيميايي) و كشت گياه در دو سطح (با و بدون كشت برنج) انجام شد. نتايج آزمايش نشان داد كه با افزايش مدت غرقاب در تيمار 100% كودهاي شيميايي pH محلول خاك قليايي كاهش يافت در حالي‌كه در تيمارهاي 20 و 40 گرم كمپوست لجن فاضلاب بر كيلوگرم خاك با و بدون 50% كودهاي شيميايي افزايش يافت. در تمام تيمارهاي مورد مطالعه، EC محلول خاك پس از غرقاب ابتدا افزايش و پس از رسيدن به حداكثر كاهش يافت. در تمام تيمارها، غلظت پتاسيم محلول خاك با افزايش مدت غرقاب كاهش يافت در حالي كه غلظت سديم محلول خاك افزايش يافت. pH محلول خاك با مصرف كودهاي شيميايي افزايش يافت درحالي كه با مصرف هر دو سطح كمپوست لجن فاضلاب كاهش يافت. EC و غلظت سديم و پتاسيم محلول خاك با مصرف كمپوست لجن فاضلاب و كودهاي شيميايي نسبت به شاهد افزايش يافتند. در اواخر دوره رشد، pH محلول خاك در تيمارهاي باكشت (رايزوسفر) كمتر از تيمارهاي بدون كشت (غيررايزوسفر) بود. اثر كشت برنج بر EC محلول خاك معني دار نبود ولي بر غلظت پتاسيم و سديم محلول خاك معني دار بود.

In this investigation, the effects of rice (Oryza sativa cv. Ali Kazemi) cultivation, sewage sludge compost and chemical fertilizers on changes in pH, EC, potassium and sodium in an alkaline soil solution after submergence were studied under greenhouse conditions. A factorial experiment based on randomized complete blocks design with two replications including duration of submergence at 10 levels (2, 11, 30, 37, 42, 49, 56, 63, 78, 92 days) and source and amount of organic and chemical fertilizers in six levels (control, 100% chemical fertilizers, 20g sewage sludge compost per kg of soil with and without 50% chemical fertilizers, 40g sewage sludge compost per kg of soil with and without 50% chemical fertilizers) and rice cultivation at two levels (cultivated and uncultivated) was carried out. The results showed that by increasing the duration of soil submergence, the pH of alkaline soil solution in the treatment with 100% chemical fertilizers increased, while in the treatments including 20 and 40g sewage sludge compost/kg of soil with and without 50% chemical fertilizers it decreased. In the all treatments, after submergence the EC of soil solution initially increased and after reaching a maximum decreased. In the all treatments, by increasing duration of submergence, concentration of potassium in soil solution decreased, while sodium concentration in soil solution increased. The pH of soil solution increased by application of chemical fertilizers while it decreased by application of sewage sludge compost. The EC and concentrations of sodium and potassium in soil solution increased by application of sewage sludge compost and chemical fertilizers compared to the control. At the end of growth period, the pH of soil solution in cultivated treatments (rhizosphere) was lower than that of uncultivated (non-rhizosphere) treatments. The effect of rice cultivation on the EC of soil solution was not significant while its effect on the concentrations of sodium and potassium in soil solution was significant.