بررسي اندازه ذرّات در امتداد بستر گراولي رودخانه چنداب براساس اختلافات آماري، الگوي فاصله براي تعيين ناپيوستگي‌هاي رسوبي

GRAIN SIZE ALONG GRAVEL – BED CHANDAB RIVER : STATISTICAL VARIATION ,SPATIAL PATTERN AND SEDIMENTARY LINKS

بررسي تغييرات اندازه ذرّات در بستر رودخانه چنداب در شرق تهران براساس مجموعه‌اي از اطّلاعات صحرايي انجام شده است. فرض اوّليّه تغيير اندازه ذرّات مبنايي براي آزمون تغييرات اندازه ذرّات برحسب فاصله است. كاربرد تكنيك‌هاي استاندارد ANOVA) Analysis of variations) به دليل واريانس نا برابر نمونه‌ها و توزيع غيرنرمال آنها نامناسب مي‌باشد تغييرات ميانگين بين نمونه‌هاي درون سايت مهم نيست.توزيع اندازه ذرّات موجود در درون سايت‌ها نشان دهنده محيط رسوبي محل نمونه‌برداري مي‌باشد.اختلاف ميانگين اندازه ذرّات درطول رودخانه چنداب در محل بين سايت‌ها مهم است كه به دليل تاثير ورود كانال‌هاي فرعي تغييرات ليتولوژي ساختار زمين‌شناسي و در نهايت به تكتونيك منطقه بستگي دارد. اين امر مبنايي براي نشان دادن تغييرات اندازه ذرّات برحسب فاصله در جهت ريز شدن مي‌باشد. تغييرات بافتي در امتداد رودخانه پيچيده و نشانگر كاهش جزيي اندازه ذرّات است. (در طول 25 كيلومتر). در اين مقاله عوامل موثر بر ناپيوستگي‌هاي رسوبي به ويژه تاثير ورود كانال‌هاي فرعي و تغييرات ليتولوژيكي مورد مطالعه قرار گرفته است. تعيين منشاهاي جانبي رسوبات براي تفسيرتغييرات بافتي در رودخانه اساسي است. تغييراندازه ذرّات قوياً در محل تغذيه‌هاي جانبي (كانال‌هاي فرعي) بوده و طبقه‌بندي اندازه ذرّات بر طبق موقعيّت آنها در درون محل‌هاي تغذيه از نقطه نظر آماري تغييرات بافتي را نشان مي‌دهد.

A new set of field data facilitates a detailed analysis of variations in bed material grain size within Chandab River in eastern Tehran. A preliminary assessment of grain-size variability establishes a basis for examination of the spatial pattern of grain-size change. Standard ANOVA techniques are inappropriate because individual samples have unequal variances and are not normally distributed. Within-site, between-sample means variability is not significant. The grain-size distributions that were obtained at individual sites are therefore representative of the depositional environments that were sampled. In Chandab river mean grain size does vary significantly between sites. That depends on influence of tributaries, lithologic changes, geologic structures and tectonic activity. There is therefore a basis for examining the data for spatial patterns such as downstream fining.Textural variations along the river studied here is complex and show negligible overall fining (in over 25km). In this research is to study the effective factors on the presence of sedimentary discontinuity, especial reference to entering tributaries and lithologic changes. This is the consequence of a large number of tributary inputs. The identification of lateral sources like these is fundament for understanding textural changes within river. The sedimentary link provides a means of isolating fluvial maturation processes (abrasion and sorting) from contingent lateral inputs. Variation trends are apparent in most links and classification of grain-size measurements according to their location within particular links greatly improves the statistical explanation of textural variation.