بررسي زمينه فرايند دانش‌آفريني در نظام آموزش عالي به منظور ارايه مدل مناسب

Determining the grounds for the Process of "Knowledge Creation" in Higher Educational System for Introducing Appropriate Model

علي‌رغم اهميت فزاينده دانش به عنوان راهبردي‌ترين منبع سازماني، شكاف عميقي در درك از زمينه‌ها و مولّفه‌هاي دانش‌آفريني و تاثير آن بر عملكرد سازمان‌ها وجود دارد؛ به ويژه ضعف خيره‌كننده‌اي در توانايي براي كاربرد تكنيك‌هاي مدل‌سازي كمّي در اين قلمرو نوظهور آشكار است. با توجه به اين كاستي‌ها، پژوهش حاضر با هدف شناسايي و تعيين زمينه ي فرايند دانش‌آفريني در نظام آموزش عالي به منظور ارايه مدل مناسب انجام گرفت؛ و تاكيدآن بر توانمندسازي زمينه براي دانش‌آفريني به جاي مديريت دانش است. روش پژوهش پيمايشي است؛ مشاركت كنندگان 362 نفر از اعضاي هيات علمي دانشگاه‌ها بودندكه در سطوح مختلف آن و در دو بخش دولتي و خصوصي- دانشگاه آزاد اسلامي- فعاليت مي‌كنند و با استفاده از نمونه‌گيري طبقه‌اي در اين پژوهش حضور داشتند. ابزار اندازه‌گيري پرسشنامه بود. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS شامل روش‌هاي آمار توصيفي، تحليل عاملي، رگرسيون چند متغيره و تحليل مسير مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. يافته‌هاي پژوهش نشان داد زمينه‌هاي دانش‌آفريني در نظام آموزش عالي عبارتند از: ظرفيت جذب، اكتساب اطلاعات و دانش، يادگيري، يادگيري‌زدايي، بنيان دانش، مراقبت، همكاري، شبكه سازي، ايتلاف، تركيب، نوآوري طراحي و حل مساله؛ بر اين اساس، مدل زمينه اي فرايند دانش‌آفريني در نظام آموزش عالي ارايه شد.

In spite of increasing importance of knowledge as the most strategic resource of organization there is a deep gap in understanding the contexts and components of "knowledge creation" and its effects on organization performance. Specially,there is a considerable weakess inability for using quantitative modeling techniques in this new realm. Considering these weaknesses, this study was performed with the aim of determining the grounds for "knowledge creation process" in higher education system for constructing appropriate Model. The participants of this survey were 362 members of higher education system in the public and private sections (e.g. Azad university) who were randomly by selected stratified sampling. The tool of measurement was a questionnaire. The data were analyzed by SPSS software that included the methods of descriptive statistics, factor analysis, multivariable regression and Path analysis. Foundings indicate that the "knowledge creation" abilities consist of knowledge base, absorptive capacity learning, unlearning, care, collaboration, networking, alliance, combination, architectual innovation and problem solving of higher education, based on these abilities were the knowledge creation context model in higher education system can be constructed.