عوامل تعيين كننده استفاده پايدار از منابع آب (مطالعه موردي استان كهكيلويه و بوير احمد)

Determinants of Sustainable Use of Water Resources: The Case of Kohkilouye and Boyerahmad Province

استفاده بي‌رويه از منابع آب زيرزميني اين منابع را در معرض خطر قرار داده و تلاش در جهت استفاده پايدار از آن ها را به يك الزام تبديل كرده است. اين مطالعه با هدف بررسي عوامل تعيين كننده پايداري استفاده از منابع آب در استان كهكيلويه و بويراحمد انجام يافته است. پايداري بر اساس دو ديدگاه و با استفاده از دو شاخص لحاظ گرديد. در يك ديدگاه پايداري منابع آبي معادل كاهش اتلاف آب در نظر گرفته شد. در ديدگاه دوم الگوي استفاده از زمين و كودشيميايي نيز مورد توجه قرار گرفت و يك شاخص تركيبي ارايه گرديد. داده هاي مورد استفاده نيز شامل الگوي استفاده از نهاده ها، محصولات و متغيرهاي اقتصادي- اجتماعي از ميان بهره برداران منتخب استان كهكيلويه و بويراحمد به دست آمد. يافته ها نشان داد در الگوهايي كه شاخص اتلاف آب به عنوان معيار پايداري استفاده از آب تعريف گرديد، درآمد بهره برداران و توانايي مديريتي آنان به عنوان مهم ترين عوامل تاثيرگذار بر استفاده پايدار از آب هستند. در حالي كه در الگوهاي مبتني بر شاخص تركيبي پايداري، عوامل فني همانند برخورداري از سيستم آبياي مدرن، نوع كانال انتقال آب و فاصله ميان چاه و زمين زراعي بر استفاده پايدار از آب موثر هستند. همچنين نتايج نشان داد كه وجود محصولات با خطر درآمدي بالا در الگوي كشت لزوماً منجر به افزايش ناپايداري نمي شود

Irregular use of groundwater resources has confronted them with danger, obligating attempt toward sustainable use. The aim of this study was to investigate the determinant factors of sustainable use of water resources in Fars province. Sustainability was considered from two points of views using two indices. In one view, sustainability of water resources was considered equal to reduce water waste. In another one, land and chemical fertilizer pattern was also considered, leading to a compound index. The data applied to the analysis were input usage pattern, produced crops and socio-economic gathered through Fars province farmers. The results in models showed that water waste was considered as sustainability index. Producers’ income and their managerial abilities are of the most important factors which affects sustainable use of water. While in the case of the models based on the compound index, technical factors such as modern irrigation system, water transferring channels type and distance between well and farm affect the sustainable use of water. The finding also revealed that presence of crops with high income risk doesn’t necessarily result increasing instability.