بررسي ارتباط تغييرات هموگلوبين خون در طي بارداري با برخي مشخصات فردي مادر

Relationship between Maternal Hemoglobin during Pregnancy and Maternal Demographic Characteristic

مقدمه: كم خوني يكي از شايع ترين مشكلات تغذيه اي در جهان به ويژه در كشورهاي در حال توسعه است كه وجود آن در دوران بارداري باعث افزايش عوارض مرگ و مير مادري و نوزادي مي شود. عوامل متعددي از جمله شاخص توده بدني، سن مادر و سطح تحصيلات از عوامل مستعد كننده اين بيماري در دوران بارداري مي باشند. مطالعه حاضر با هدف بررسي ارتباط بين تغييرات هموگلوبين خون با برخي مشخصات فردي مادر انجام شد. روش كار: اين مطالعه آينده نگر در طي سال هاي 89-1387 بر روي 560 زن باردار مراجعه كننده به مراكز بهداشتي درماني استان گيلان انجام شد. غلظت هموگلوبين در سه ماهه اول و سوم بارداري اندازه گيري شد. در نهايت ارتباط بين مشخصات فردي مادر با تغييرات هموگلوبين در دوران بارداري بررسي و با استفاده از آزمون هاي آماري كاي دو، تي دانشجويي و آناوا مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. p كمتر از 05/0 به عنوان سطح معني دار در نظر گرفته شد. يافته ها: ميانگين سن مادر و تعداد بارداري به ترتيب 19/6 ± 79/27 سال و 03/1± 87/1 بار بود. همچنين ميانگين هموگلوبين در سه ماهه اول و سوم بارداري به ترتيب 14/1± 06/12 و 98/0± 61/11 گرم در دسي ليتر به دست آمد. بين غلظت هموگلوبين سه ماهه اول با متغيرهاي سن مادر (016/0=p)، سن ختم بارداري (000/0=p) و فاصله بين بارداري ها (008/0=p)، اختلاف آماري معني داري مشاهده شد. اما بين غلظت هموگلوبين سه ماهه سوم با متغيرهاي شاخص توده بدني (354/0=p)، افزايش وزن دوران بارداري (113/0=p) و سن مادر (183/0=p) اختلاف آماري معني داري مشاهده نشد. نتيجه گيري: سن مادر، سن ختم بارداري و فاصله بين بارداري ها با غلظت هموگلوبين سه ماهه اول بارداري ارتباط دارد.

Introduction: Anemia is one of the most common nutritional problems in the world, especially in developing countries that can increase maternal and neonatal morbidity and mortality. Several factors including BMI, maternal age, and education are risk factors of anemia during pregnancy. This study was conducted to investigate the relationship between hemoglobin changes and some maternal demographic characteristic. Methods: This prospective study was conducted on 560 pregnant women referred to health centers of Gilan in years 2010-2011. Hemoglobin concentration was measured in first and third trimester of pregnancy. Finally, the relationship between maternal hemoglobin changes during pregnancy and maternal demographic characteristic was analyzed by using t-test, chi Square and ANOVA tests. P value less than 0.05 was considered significant. Results: Mean of maternal age and parity were 27.79±6.19 year and1.87±1.03, respectively. Mean of hemoglobin concentration were 12.06 gr/dl and 11.61, respectively in first and third trimester of pregnancy. Significant differences were found between hemoglobin concentration in first trimester of pregnancy and maternal age (p=0.016), gestational age (p=0.000) and interval between pregnancies (p=0.008). But no significant difference were seen between hemoglobin concentration in third trimester during pregnancy and BMI (p=0.354), maternal weight gain during pregnancy (p=0.113) and maternal age (p=0.183). Conclusion: Maternal age, end of gestational age and interval between pregnancies can effect on hemoglobin concentration in first trimester of pregnancy.