بررسي ميزان فلزات سنگين (كروم- كادميوم- سرب) در آب آبياري و برنج رقم طارم توليدي مزارع شهرهاي مركزي استان مازندران

Lead, Cadmium, and Chromium Concentrations in Irrigation Supply of/and Tarom Rice in Central Cities of Mazandaran Province-Iran

سابقه و هدف: آلودگي خاك ها و محيط هاي آبي با فلزات سنگين يك مشكل جدي و در حال گسترش است . ورود فلزات سم?ي از طريق فعاليت هاي انساني باعث آلودگي بسياري از خاك ها شده است . در بررسي سميت فلزات در سيستم هاي مختلف و پيچيده گياه - خاك، عوامل زيادي وجود دارند كه مرتبط با ويژگي هاي خاك، خصوصيات گياه و ديگر عوامل زيست محيطي مي باشند. لذا ورود فلزات سنگين به زنجيره غذايي و رسيدن به غلظت هاي بحراني، اثرات سو متابوليكي و فيزيولوژيكي در موجودات زنده بر جاي مي گذارد. مواد و روش ها: به منظور بررسي اثرات فلزات سنگين (كروم- كادميوم- سرب) آب آبياري و رقم برنج طارم اين 1389 در 3 منطقه موارم كلا، سيدمحله و محله كلا واقع در شهرستان هاي قايم شهر، - تحقيق در سال هاي زراعي 1390 ساري و جويبار (در منطقه مركزي استان مازندران كشور ايران) انجام گرفت . نمونه برداري شامل نمونه هاي منابع آب آبياري و محصول برنج انجام گرديد. نمونه برداري و نحوه انجام آزمايش ميزان فلزات سنگين با توجه به روش پيشنهادي كتاب استاندارد متد بوده و در خاتمه كار، ميزان غلظت فلزات مورد نظر در نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمي سنجيده شد. جهت انجام محاسبات آماري و مقايسه كم?ي داده ها (ميانگين ± انحراف معيار ) از روش آناليز واريان س ها و آماره به عنوان معني دار تلقي شده است. ،p < 0/ استفاده شده كه 05 Stata و 11 Prism توسط نرم افزار T.Test يافته ها: نتايج تحقيق حاضر نشان مي دهد كه در نمونه هاي آب مناطق تحت مطالعه فلز كادميوم در تمامي مناطق از جمله منطقه سي?د محله بالاتر از استاندارد بوده و در ارتباط با ساير فلزات، اگرچه كمتر از استاندارد بوده ولي با توج ه به اثر تجمعي عناصر، حايز اهميت بوده و همچنين از ميان فلزات سنگين كروم، كادميوم و سرب در نمونه برنج مناطق (Accumulative) تحت مطالعه، فلز كادميوم در مناطق جويبار (محله كلا ) و سي?دمحله بالاتر از استاندارد بوده و در منطقه موارم كلا كم تر از استاندارد مي باشد. فلز سرب در نمونه برنج منطقه جويبار (محله كلا ) بيش تر از استاندارد و در ساير مناطق بررسي شده، كمتر از ميزان استاندارد بوده است و در خصوص فلز كروم، اين فلز در تمامي مناطق تحت مطالعه، كمتر از استاندارد م يباشد. استنتاج: اين موضوع با عنايت به اثرات تجمعي فلزات سنگين و عوارض سو ناشي از آن بر جوامع انساني و نيز تهديد امنيت غذايي قابل توجه خاص مي باشد.

Background and purpose: Water and soil pollution with heavy metals are among serious evergrowing environmental problems. Human activity accounts for much of the poisonous metals and results in increases soil pollution. There are many factors related to soil and plants properties and environmental issues. Release of heavy metal into food chain in critical densities has harmful metabolic and physiologic effects on living creatures. Materials and methods: Three regions including Movaram Kola, Seyyed Mahalleh, Jouybar Mahalleh Kola located in Sari, Jouybar and Qaemshahr (central regions of Mazandaran province) were investigated to determine the concentrations of heavy metals in paddy fields irrigation and Tarom rice within 2010-2011 agricultural year. Sampling included samples of irrigation with water and rice, and field study for qualitative and quantitative properties of rice. Sampling and test method of heavy metals was in accordance with suggestive method of standard book of method. Finally density of heavy metals of samples was measured using atomic absorption machine. For statistical calculation and quantitative study of data Prism, Stata 11 and t-test were applied. Results: In the studied water samples, level of cadmium in Seyyed Mahalleh was higher than standard level which is worrying due to accumulative effect of cadmium. In addition, level of cadmium in rice samples of Jouybar (Mahalleh Kola) and Seyyed Mahalleh was higher than standard level. Levels of chrome in all studied areas were lower than standard levels. Conclusion: Accumulative effects of heavy metals and their harmful effects on human societies could endanger food safety, therefore, more precautions are needed to reduce such effects.