مهدويت پژوهي و آينده پژوهي: تشابهات و تمايزات

Messianic and Future Researches: Similarities and Differences

هدف: مهدويت‌پژوهي و آينده‌پژوهي به عنوان دو حوزه مطالعاتي مطرح در جامعه اسلامي، به لحاظ موضوعي و كاربردي، تعاملات مهمي با هم دارند. مهم‌ترين اين تشابهات و تعاملات از يك سو و تمايزات از سوي ديگر، بين اين دو كدام است؟ روش: مقاله حاضر به روش تطبيقي انجام شده كه با بهره‌گيري از تحليلهاي فلسفه علم و رويكرد مطالعات درجه دوم است. يافته‌ها: به نظر مي‌رسد وجه اشتراك مهم هر دو حوزه مطالعاتي، رويكرد چند رشتگي آنهاست. اين بدان معناست كه هر كدام از اين حوزه‌هاي مطالعاتي، در بر دارنده ابعاد مختلف مطالعاتي‌اند و از اين جهت تا حدّي نيز مي‌توانند در برخي از ابعاد مشترك باشند. اما در كل، بين اين دو حوزه مطالعاتي تمايز مهمي وجود دارد. آينده قطعي و تغييرناپذير، موضوع اصلي مطالعات مهدويت‌پژوهي است كه به طور عمده از منظر درون‌متني صورت مي‌گيرد؛ در حالي كه آينده‌پژوهي بر آينده‌هاي محتمل متمركز است. البته با اين حال، وجوه تعاملي بسيار مهمي بين اين دو حوزه مطالعاتي وجود دارد. مهم‌ترين عرصه تعامل اين دو حوزه مطالعاتي را بايد نخست در تداخل موضوعي آن دو و از سوي ديگر، كاركرد آينده‌پژوهي در عملياتي كردن اهداف و غايات مهدويت‌پژوهي در جامعه امروز دانست. نتيجه‌گيري : هر چند اين دو حوزه مطالعاتي از يكديگر متفاوت و متمايزند، اما به دليل ماهيت بين رشته‌اي و فرا رشتگي‌شان، اولاً تداخل موضوعي داشته و ثانياً در راستاي همديگر قرار دارند. بدين جهت، آينده‌پژوهي ديني ضمن تغذيه جدّي از مباني ديني و به ويژه آموزه مهدويت، مي‌تواند در خدمت تبيين، ترويج و عملياتي‌سازي آموزه مهدويت در دنياي كنوني قرار گيرد.

Objectives: Messianic and future researches are considered as two research fields in Islamic society and are related together both in subject and application. The present survey attempts to explain the major similarities and differences of Messianic and future researches.Method: The method of the study is comparative and science philosophy analysis and second degree studies are considered.Results: The results of the survey indicate that the main common aspect of both research fields is their multicourse feature. In other words there are similarities between two research areas but on the whole some differences also exist. The main referring point in Messianic researches is absolute and unchangeable future which is mainly studied from the text perspective. While future research field is considering the probable futures .meanwhile there are important negotiations between two sides. The most important common aspect of the two fields is their related subject and also the rule of future research branch in putting the goals of Messianic researches into operation.Conclusion: The two study fields are different but there are some similarities in subject and ideal goals. The author of the article concludes that religious future research -based on religious principles and particularly Messianic thoughts – will develop the messianic ideas in modern word and help to put it into practice.