محاسبه موازنه جرم در زون هاي دگرساني گرمابي كانسار مس پورفيري سرچشمه

The mass balance calculation of hydrothermal alteration in Sarcheshmeh porphyry copper deposit

كانسار مس پورفيري سرچشمه در استان كرمان و در 65 كيلومتري جنوب‌غرب رفسنجان واقع شده است. كانسار سرچشمه در كمربند اروميه- دختر و بخش جنوب‌شرقي آن يعني كمربند دهج- ساردوييه قرار دارد. كانسارسازي در سرچشمه با نفوذ يك استوك گرانوديوريتي به سن ميوسن مياني در سنگهاي آتشفشاني- رسوبي داراي راندگي و گسل‌خوردگي مربوط به اوايل ترشيري حادث‌شده است. در اين پژوهش، دگرساني پتاسيك نسبت به سنگ تازه (غير دگرسان) حاصل از قسمتهاي عمقي توده نفوذي، فيليك نسبت به پتاسيك، آرژيليك نسبت به فيليك و دگرساني پروپيليتيك نسبت به آندزيت هاي دگرسان‌‌نشده اطراف كانسار از ديدگاه تغييرات جرمي و تحرك پذيري عناصر در طول فرآيندهاي گرمابي مورد بررسي قرار گرفته اند. در زون پتاسيك، به واسطه حضور فلدسپارهاي پتاسيم دار و افزايش Fe حاصل از دگرساني بيوتيت هاي اوليه غني‌شدگي در مقدار Fe2O3 و K2O به خوبي ديده مي‌شود، غني شدگي Cu و Mo به كاني سازي كالكوپيريت، بورنيت و موليبدنيت در اين زون بستگي دارد. در زون فيليك نيز به علت خروج سديم، كلسيم و منيزيم از سنگهاي آلومينوسيليكاته و تبديل فلدسپارهاي پتاسيم دار به سريسيت و كوارتز؛ غني‌شدگي در SiO2 و تهي‌شدگي در CaO، MgO، Na2O و K2O قابل مشاهده است. در زون آرژيليك نيز اكسيدهاي Al2O3، CaO، MgO، Na2O و MnO داراي غني شدگي مي‌باشنـد، غني شدگي در مقدار Al2O3 مي تواند ناشي از تشكيل كايولينيت و ايليت در اين زون باشد. غني‌شدگي SiO2، Al2O3 و CaO در دگرساني پروپيليتيك كانسار را مي توان به تشكيل كلريت، اپيدوت و كلسيت به عنوان كانيهاي معرف اين زون نسبت داد.

Sarcheshmeh porphyry copper deposit is located 65 km southwest of Rafsanjan in Kerman province. The Sarcheshmeh deposit belongs to the southeastern part of Urumieh-Dokhtar magmatic assemblage (i.e., Dehaj-Sarduyeh zone). Intrusion of Sarcheshmeh granodiorite stock in faulted and thrusted early-Tertiary volcano-sedimentary deposits, led to mineralization in Miocene. In this research, the mass changes and element mobilities during hydrothermal process of potassic alteration were studied relative to fresh rock from the deeper parts of the plutonic body, phyllic relative to potassic, argillic relative to phyllic and propylitic alteration relative to fresh andesites surrounding the deposit. In the potassic zone, enrichment in Fe2O3 and K2O is so clear, because of increasing Fe coming from biotite alteration and presence of K-feldspar, respectively. Copper and molybdenum enrichments resulted from presence of chalcopyrite, bornite and molybdenite mineralization in this zone. Enrichment of SiO2 and depletion of CaO, MgO, Na2O and K2O in the phyllic zone resulted from leaching of sodium, calcium and magnesium from the aluminosilicate rocks and alteration of K-feldspar to sericite and quartz. In the argillic zone, Al2O3, CaO, MgO, Na2O and MnO have also been enriched in which increasing Al2O3 may be from kaolinite and illite formation. Also, enrichment in SiO2, Al2O3 and CaO in propylitic alteration zone can be attributed to the formation of chlorite, epidote and calcite as indicative minerals of this zone.