نقش جانوران تركيبي در سفالينه هاي سلجوقي

The Role of composite beasts in Saljuqes potteries

اغلب آثار هنري در ايران باستان در ادوار مختلف ، مزين به نقش مايه ي جانوري بوده اند ؛ گاه به صورت طبيعي و مانوس و گاهي خيالي و نامانوس . اين جانوران خيالي كه زاده ي تخيل بشر هستند ، از نقوش مورد علاقه ي ايرانيان باستان بوده و همواره بر بوم هايي متفاوت تجسم يافته اند ، به طوري كه حتي با ورود اسلام به ايران و منع تصوير نگاري به كلي محو و نابود نشده ، بلكه در ابتداي ظهور اسلام در ايران حضوري كمرنگ داشته اند ، اما ناگهان در قرن پنجم هجري مقارن با استيلاي سلسله ي سلجوقيان بر ايران تبديل به يكي از نقش مايه هاي مورد پسند آن زمان شدند. در اين مقاله با توجه به پژوهش هاي كتابخانه اي و اسنادي به مطالعه ي چرايي وفور نقش مايه ي جانوران تركيبي در دوره ي سلجوقي پرداخته شده و ميدان مطالعاتي آن سفالينه هاي سلجوقي مزين به نقش جانوران تركيبي است كه به اختصار به آن اشاره خواهد شد.

Most Persian ancient works of art , presented in different eras , were adorned with animal motifs. Some inspired by the natural and tangible animals while the others developed on the basis of cinasinational as well as un fanilias animals. Imaginational motifs were amony the ones highly capturing ancient Iranians who made efforts to create them on various canvas. Although prohibited by Islamic rules , such motifs did not vanished and were , yet not considerably ,appreciated . however , in the filth century when Iran was dominated by saljuqes kings, imaginationl motifs, guined much popularity. Based on library and document studies , the current paper aims to study the reasons beyond such popularity during the salqus era, and then concentrates on the ceramics adorned with composites beasts motifs belonging to that era.