نقش تيپ شخصيتي D و هوش هيجاني با ميانجي‌‌‌گري استرس ادراك‌شده و راهبردهاي مقابله‌اي در كيفيت زندگي بيماران قلبي

The role of type D personality and emotional intelligence with mediating of perceived stress and coping styles in the quality of life of coronary heart disease patients

زمينه: بيماري‌هاي قلبي عروقي يكي از عوامل اصلي مرگ و مير در جهان است، بيماري كرونري قلب يكي از بيماري‌هاي قلبي-عروقي است كه سبب كاهش كيفيت زندگي مبتلايان مي‌گردد. مطالعات نشان داده‌اند كه علاوه بر متغيرهاي جسماني، مولفه‌هاي روان‌شناختي نيز بر كيفيت زندگي بيماران عروق كرونري قلب تاثير مي‌گذارند. مطالعه حاضر به بررسي نقش تيپ شخصيتي D و هوش هيجاني با ميانجي‌گري استرس ادراك‌شده و راهبردهاي مقابله‌اي در كيفيت زندگي بيماران قلبي مي‌پردازد. روش‌ها: 180 بيمار قلبي از طريق نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه‌هاي تيپ شخصيتي D، هوش هيجاني، استرس ادراك‌شده، راهبردهاي مقابله‌اي و كيفيت زندگي سازمان بهداشت جهاني را تكميل نمودند. اثرات مستقيم و الگوي ميانجي‌گرايانه متغيرها از طريق تحليل مسير و توسط نرم‌افزار Lisrel مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: هوش هيجاني به‌طور معناداري بر استرس ادراك‌شده، راهبردهاي مقابله‌اي و كيفيت زندگي اثرگذار بود. بعلاوه تيپ شخصيتي D، به‌طور معناداري بر استرس ادراك‌شده و راهبردهاي مقابله‌اي اثرگذار بود اما بر كيفيت زندگي اثري نداشت. استرس ادراك‌شده و راهبردهاي مقابله‌اي نقش مستقيمي بر كيفيت زندگي داشتند و نقش ميانجي معناداري در رابطه بين تيپ شخصيتي D و هوش هيجاني با كيفيت زندگي بيماران كرونري قلب ايفا مي‌كردند. كاهش كيفيت زندگي بيماران قلبي با استرس و مقابله هيجان‌مدار، رابطه منفي و هوش هيجاني و مقابله مساله‌مدار، رابطه مثبت داشت. نتيجه‌گيري: آموزش مهارت‌هاي مرتبط با سبك‌هاي مقابله‌اي سازگارانه، تيپ شخصيتي، مديريت استرس و هوش هيجاني مي‌تواند سبب بهبود كيفيت زندگي بيماران كرونري قلب گردد.

Background: Cardiovascular disease (CVD) is one of the leading causes of death. One of its most insidious forms is coronary heart disease (CHD) which decreases patientʹs quality of life. Research indicates that psychological factors are interrelated with coronary heart disease patientsʹ quality of life. In the present study, the role of type D personality and emotional intelligence with mediating of perceived stress and coping styles in quality of life of coronary heart disease patients was investigated. Methods: One hundred eighteen heart disease patients through excessive Convenience Sampling method were selected and completed the questionnaires of Type D personality, Coping Style, The Perceived Stress, the Emotional Intelligence and WHOQOL. Direct effects and the mediation model of variables were evaluated through path analysis by Lisrel software. Results: Emotional Intelligence had a significant role in perceived stress, coping styles and quality of life. Moreover, Type D personality had a significant role in perceived stress and coping styles but no significant role in the quality of life. Perceived stress and coping styles had a direct role in quality of life and significantly mediated the relationship between type D personality and emotional intelligence with patientsʹ quality of life. Reduction of heart disease patientsʹ quality of life had a negative relationship with stress and emotional coping style and positive relationship with emotional intelligence and problem solving coping style. Conclusion: Teaching the adaptive coping style, personality type, stress management and emotional intelligence could lead to improve the quality of life among coronary heart disease patients.