مطالعه‌ي فوق ريزبيني سلول‌هاي گرانولوزاي فوليكول‌هاي تخمداني موش صحرايي متعاقب ايجاد ديابت تجربي و درمان با متفورمين

پيش زمينه و هدف: ديابت يك بيماري متابوليكي است كه بر تمام بدن از جمله دستگاه تناسلي ماده تاثير مي‌گذارد و از عوامل موثر در ناباروري مي‌باشد. متفورمين از داروهاي رايج كنترل قند خون بيماران ديابتي است. هدف اين مطالعه بررسي تغييرات فوق ريزبيني فوليكول‌هاي تخمداني رت‌هاي ديابتي و سنجش ميزان اثربخشي داروي متفورمين در اين زمينه بود. مواد و روش كار: 36 سر رت ماده بالغ نژاد Sprague-Dawley (210-170گرم) در 3 گروه (كنترل، ديابتي و ديابتي درمان شده با متفورمين) مطالعه شدند. در گروه‌هاي دوم و سوم، رت‌ها با تزريق mg/kg45 استرپتوزوتوسين ديابتي و در گروه سوم با mg/kg/day100 متفورمين منوهيدروكلرايد تيمار شدند. در پايان دوره آزمايش، رت‌ها تشريح و تخمدان راست آن‌ها پس از آماده‌سازي، با ميكروسكوپ الكتروني عبوري (TEM) مطالعه گرديدند. يافته‌ها: تغييرات ايجادشده در سلول‌هاي گرانولوزاي فوليكول‌هاي تخمداني رت‌هاي گروه ديابتي در مقايسه با گروه كنترل شامل كوچك و چروكيده شدن سلول گرانولوزا، كوچك شدن، بي‌نظمي شكلي و كاهش فعاليت هسته سلول (متراكم‌تر شدن كروماتين)، كاهش تعداد و ظهور اشكال غيرطبيعي اندامك‌هاي سيتوپلاسم سلول، تجمع قطرات ليپيدي در سيتوپلاسم، ازهم‌گسيختگي سلول‌هاي تاج شعاعي و فاصله گرفتن آن‌ها از پرده شفاف است. كاهش تعداد و هموژن ‌شدن ميتوكندري‌ها، بالوني شدن كريستاهاي برخي از ميتوكندري‌ها، تورم شبكه‌هاي آندوپلاسمي صاف و دانه‌دار از بارزترين تغييرات اندامكي در گروه ديابتي بودند. بحث و نتيجه‌گيري: ديابت باعث ايجاد تغييرات فرا ساختاري آپوپتوزي در سلول‌هاي گرانولوزا شده و منجر به آترزي فوليكول‌هاي در حال رشد خواهد. درمان با متفورمين مي‌تواند در ايجاد شرايط بهتر در موارد ذكرشده در بيماران ديابتي موثر باشد

Background & Aim: Diabetes is a metabolic disorder which affects whole systems in body including female reproductive system. Moreover, diabetes is an effective cause to infertility. Metformin is of the most common drugs using to control of hyperglycemia in patients. The aim of this study was surveillance of ultrastructural changes of ovarian follicles in diabetic rats and evaluation of Metformin efficiency. Materials & Methods : Thirty-six adult Sprague-Dawley female rats (170-210g) were studied in 3 groups (Control, diabetic and diabetic treated by metformin). In second and third groups, rats were induced diabetes by streptozotocin and the third group were treated by metformin monohydrochloride. At the end of experience period, rats were euthanized and their right ovary -after preparation- were observed by Transmission Electron Microscope (TEM) to survey objective factors. Results : In comparison with control group, shape shrinking and size decreasing in granulosa cells, nucleus disorder and shrinking, decline in nucleus activity (increasing of dark chromatin), reduction in number of cytoplasmic organelles and their unnatural appearance, accumulation of lipid droplets in cytoplasm, gaps among corona radiata cells and their spacing from zona plucida were observed in diabetic group. Mitochondrial homogenization and decreasing in number, ballooning in cristae in some mitochondria, swelling of rough and smooth endoplasmic reticulum are of the most obvious organellar changes in diabetic group. Conclusion : Diabetes causes ultrastructural changes of apoptosis to granulosa cells and leads to atresia in growing follicles. Treatment with metformin can cause better conditions to mentioned cases in diabetic patients. Keywords: Ovary, Granulosa Cell, Diabetes, Metformin, TEM, Rat,