بررسي تنوع ژنتيكي برخي از گونه‌هاي گل لاله ايران با استفاده از نشانگرمولكولي رپيد

Genetic Diversity among Some Iranian Tulip Species Using Molecular Marker RAPD

گل لاله (Tulipa gesneriana L.) يكي از مهم ترين گل هاي سوخوار در جهان بوده و از پراكنش بالايي در بسياري از منطقه هاي كشور برخوردار است. اين جنس از تيره سوسنيان (Liliaceae) و مشتمل بر حدود يك صد گونه مي باشد، كه از اين بين 19 گونه بومي ايران گزارش شده است. در اين پژوهش تنوع ژنتيكي 18 نژادگان از 6 گونه گل لاله بومي ايران به همراه 3 رقم از گونه لاله بهنژاد شده با استفاده از نشانگر مولكولي رپيد مورد بررسي قرار گرفت. از چهارده آغازگر به كار برده شده در مجموع 69 باند توليد شد كه از بين آنها 67 باند در بين نژادگان ها از چند شكلي برخوردار بود. تمامي آغازگرها به جز آغازگر BC14 چند‌‌شكلي بالا و به ميزان 100% نشان دادند و كمترين ميزان چند شكلي در آغازگر BC14 به ميزان 50% به دست آمد. بالاترين ميزان قدرت تفكيك (Rp) مربوط به آغازگر 13 و به مقدار 28/4 حاصل گرديد. بر اساس نتيجه هاي به دست آمده از ماتريس تشابه، بيشترين تشابه بين دو گونه‌ T. gesneriana1 و T. gesneriana2 به ميزان 90/0 و كمترين تشابه ژنتيكي بين گونه هايT. montana3 و T. systola1 به ميزان 06/0 مشاهده شد. تجزيه دندروگرام داده هاي به دست آمده با استفاده از ضريب تشابه جاكارد به روش UPGMA در حد تشابه 35%، گونه‌هاي مورد بررسي را به 5 گروه تقسيم بندي كرد. نتيجه ها نشان دهنده درصد تنوع بين گونه‌اي به ميزان 57% و تنوع درون گونه‌اي 43% بود، كه حاكي از ميزان تنوع بالاي بين گونه‌اي و درون گونه‌اي نژادگان‌هاي مورد پژوهش مي باشد. چنين تنوع بالايي در فرايند هاي بهنژادي مي تواند به عنوان يك ابزار بهنژادي مفيد مورد استفاده قرار گيرد.

Tulip (Tulipa L.) is one of the most important bulbous plant in the world that has a great spread over the country. This genus belongs to the lily family (Liliaceae) and contains almost one hundred species, from which 19 species exist in Iran. In this study genetic diversity among 18 Iranian tulip landraces of 6 species and 3 cultivars from T. gesneriana were investigated with RAPD molecular marker. From 14 used primers 69 bands were produced from which 67 bands showed polymorphic. All of the primers except BC14 showed large polymorphism to 100% and only BC14 showed 50% of polymorphism. Largest resolving power (Rp) was 4.28 in 13th primer. According to the results obtained from similarity matrix, the greatest similarity between T. gesneriana1 and T. gesneriana2 was 90% and the smallest similarity between T. montana3 and T. systola1 was 0.06%. By cluster analysis of obtained data with UPGMA method and Jaccard similarity coefficient with 35% of similarity, divided genotypes into 5 groups. Percentage of diversity was 57% between species and 43% within species; which shows a great inter and intraspecies variety among the studied genotypes. Such a great diversity in the modifying processes can be used as a useful modifying device.