بررسي آلودگيبرنج هايوارداتي پر مصرف در شهر تبريز به آلاينده هاي فلزي كادميوم، سرب و آرسنيك

A Study oncontamination of white rice by cadmium,lead and arsenic in Tabriz

آلودگي به فلزات سنگين يكي از مشكلات مهم زيست محيطي و يكي از نگراني هاي بهداشت مواد غذايي به شمار مي آيد. برنج، به ويژه برنج سفيد (Oryza sativa)، اساسي ترين غذا در رژيم غذايي افراد مختلف از جمله در كشورهاي آسيايي و دومين غذاي پرمصرف در بين مردم ايران است. اين مطالعه به منظور كنترل و تعيين غلظت كادميوم، سرب و آرسنيك در نمونه هاي برنجوارداتي پرمصرف در شهر تبريز (استان آذربايجان شرقي) انجام شد. براي اين منظور، 10 نمونه برنج وارداتي پرمصرف به طور تصادفي از بازار تبريز خريداري گرديد و پس از آماده سازي، سنجش غلظت هاي كادميوم، سرب و آرسنيك با استفاده از دستگاه اسپكتروفتومتري جذب اتمي مدل PG-990 در طول موج هاي ويژه و دستگاه آرسنومتر انجام گرديد. پس از جمع آوري اطلاعات، داده ها بوسيله نرم افزار آماري SAS آناليز و با استاندارد ملي مقايسه شدند. تفاوت معني داريميان غلظت كادميوم، سرب و آرسنيك در نمونه هاي برنج مشاهده گرديد(01/0 < P).نتايج نشان داد كه ميانگين غلظت كادميوم، سرب و آرسنيك در نمونه هاي برنجبه ترتيب 157/0±109/0، 154/0±290/0 و 028/0±055/0 ميلي گرم بر كيلوگرم بر مبناي وزن خشك بود. ميانگين غلظت كادميوم و سرب در نمونه هاي برنج به طور قابل توجهي بالاتر از ضوابطموسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايرانبود. به منظور دستيابي به ايمني رژيم مصرفي، مصرف هفتگي كادميوم، سرب و آرسنيك از طريق برنج بر مبناي مصرف روزانه برنج هر فرد ايراني (با در نظر گرفتن مصرف 165 گرم برنج در روز و فردي با وزن 60 كيلوگرم)محاسبه گرديد. نتايج نشان داد كه مصرف هفتگي كادميوم، سرب و آرسنيكاز طريق برنج در حد مجاز مصرف هفتگي قابل تحمل (PTWI)رژيمي كل پيشنهاد شده بوسيله FAO/WHO بود.

Contamination by heavy metals is one of the major environmental problems and food safety concerns. Rice, especially white rice (Oryza sativa), is the most basic food in the diet of different individuals including Asian countries and the second most consumed food among Iranian peoples. The aim of the present study was to control and determinecadmium, lead and arsenic concentrations in the most consumed rice (Oryza sativa) verities in Tabriz(East Azerbaijan Province). For this purpose, 10 samples of the most consumed imported rice were purchased randomly from Tabriz bazaar and after preparation, evaluation of cadmium, lead and arsenic concentrations were performed by PG-900 Atomic Absorption Spectrophotometer in specific wavelengths and Arsenometer. After gathering information, data were analyzed using SAS statistical software and compared withnational standards. A significant differencewas observed between heavy metals contamination in rice samples (P < 0.01). Results indicated that the mean concentrations of cadmium, lead and arsenic in rice samples were 0.109±0.157, 0.290±0.154 and 0.55±0.028 mg/kg dry basis, respectively. The mean concentrations of cadmium and lead in rice samples were noticeably higher than criteria of Institute of Standards and Industrial Research organization of Iran. For assay the safety of dietary intake, weekly intake of heavy metals by rice was calculated based on the intake of a typical Iranian person(whereas daily intake of rice is 165 g/person/day and average body weight is 60 kg/person). Results revealed that weekly heavy metal intake from rice did not exceed the provisional maximum weekly intake recommended by WHO/FAO.