چگونگي بازنمايي فضا و معماري در نگاره هاي هزار و يك شب مصور صنيع الملك

The representations of space and architecture in paintings embedded in sani-ol molk illustrated book one thousand and one nights.

نگارگري ايراني در طي ساليان متمادي سير تحول و تطور خود، به اصول زيبايي شناسانه ي منسجمي در زمينه ي بازنمايي فضا و عناصر معماري دست يافته است كه در برگيرنده ي مواردي چون : 1. نمايش نمادين و مفهومي عناصر معمارانه 2. حضور كليه ي مولفه هاي بازشناختي يك بنا در كنار يكديگر 3. نقش معماري در حكم پس زمينه ي نگاره 4. بكارگيري نقوش و آرايه هاي معماري ايراني و 5. سنت فضا سازي چند ساحتي است. بررسي نسخه ي مصور هزار و يك شب صنيع الملك كه حجيم ترين و پر تصويرترين اثر در كتاب آرايي ايراني و نمايانگر واپسين كوشش ها به منظور حفظ سنت نگارگري است، حاكي از تكوين اصول زيبايي شناسانه ي نويني در امر بازنمايي فضا و معماري است. رويكرد اخير، حاصل تغيير نگرش ذهنيت گرا ي نقاش به نگرشي عينيت گرا بوده كه ثمره ي سفر وي به اروپا و آشنايي با ديدگاه ها و اسلوب هنري نقاشان غربي است. اينگونه به نظر مي رسد كه اصول زيبايي شناسانه ي تصاوير هزار ويك شب مصور صنيع الملك، در زمينه ي بازنمايي فضا و عناصر معمارانه، با در نظر گرفتن اصول يادشده ي پيشين، شامل مواردي نظير 1. نمايش عيني و واقع گرايانه ي معماري 2. عدم نمايش كليت ساختار معماري 3. تبديل فضاي معماري به مكاني عيني 4. تغيير در نوع نقوش و آرايه هاي معماري و 5. ناديده انگاري سنت فضاسازي چند ساحتي گرديده است. نتايج پژوهش اخير مبتني بر مورد پژوهي بوده كه بر اساس تحليل يكصد نگاره منتخب از ميان مجموعه نگاره هاي هزار و يك شب مصور صنيع الملك كه به امر بازنمايي فضا و عناصر معمارانه پرداخته اند، صورت پذيرفته است. روش جمع‎آوري اطلاعات نيز به روش كتابخانه‎اي، همراه با مراجعه به نمونه‎هاي موردي بوده است.

During a long process of change and evolution , Persian painting has been able to achieve codified aesthetic principles( in representation of both space and architecture ) including: 1. The conceptual and symbolic depiction of architectural elements. 2. The presence of all the recognition components of a building together. 3. The role of architecture as the painting background. 4. The use of Iranian architecture arrays and design. 5. The use of multi-scene tradition. Such innovative principles fully emerge in sani-ol molks illustrated version of one thousand and one nights. Based on the accomplished analyses , the book is the most voluminous Iranian decorated one and then it could be referred to as the reglection of the latest efforts made to maintain the Persian painting traditions. The recent approach can be taken into consideration as the result of a change in the painters objective attitudes to rather subjective ones which are highly influenced by the western painters views and artistic methods, sani-ol molk could become familiar with during his travels to Europe. It seems 1. The concrete or realistic representation of architectural elements. 2. No representation of whole architecture structures and elements 3. Considering the architectural space as an objective place. 4. Changing the architectural arrays and designs. The research result have been based on the case study analyses and then one hundred cases have been taken among all sani-ol molks paintings in the illustrated version of one thousand and one nights. Data collection is librarical , along with referring to case studies.