بررسي الگوهاي همديدي بارش هاي سيل آسا در استان لرستان

The Investigation of Synoptic Patterns of Torrential Rains in Lorestan Province

كشف قانونمندي هاي حاكم بر هر سامانه اقليمي، امكان تحليل و پيش بيني مطلوب آن را فراهم مي سازد. بارش‌هاي سيل آسا از جمله پديده هاي جوي مي باشند كه هر ساله خسارات جبران ناپذيري را به بخش هاي اقتصادي و كشاورزي استان لرستان وارد مي سازند. هدف اين مقاله شناخت الگوها و شرايط همديدي خاص اين نوع از بارش هاست. طي دوره آماري مورد نظر، 28 مورد سيل بزرگ در زير حوضه هاي استان شناسايي شد و نتايج با توجه به نقشه هاي سطح زمين و تراز 500 هكتوپاسكال مركز NCEP/NCAR تحليل شدند. در نهايت مشخص شد كه ايجاد بارش سنگين در استان لرستان از چهار الگو پيروي مي كند: الگوي اول قرار گيري ناوه عميقي درغرب روسيه و گسترش دامنه مكاني آن بر روي درياي سرخ از ويژگي‌هاي اصلي شكل الگو است. الگوي دوم، قوي شدن وگسترش واچرخند سيبري و رسيدن آن به آبهاي گرم جنوبي ايران را نشان مي دهد كه انتقال رطوبت به داخل سامانه سوداني را سبب مي‌شود؛ و همچنين ادغام سامانه سوداني ومديترانه اي با سامانه ايسلند. الگوي سوم، گسترش شمالغربي- جنوبشرقي واچرخند آزور بر روي اقيانوس اطلس و ريزش هواي سرد عرض هاي شمالي توسط سامانه ايسلند برروي خاورميانه وادغام آن با سامانه سوداني را آشكار مي سازد. الگوي چهارم نيز ادغام واچرخند آزور با سامانه هاي مهاجر اروپايي و وجود يك سامانه بندالي را نشان مي هد كه باعث كند شدن جريانات به سمت شرق و انحراف آن ها به سمت عرض‌هاي پايين مي‌شود، اين الگو همچنين وجود مركز پر ارتفاع عربستان را برروي آبهاي گرم جنوبي ايران نشان مي‌دهد كه باعث انتقال رطوبت به ايران مي‌شود.

The study of synoptic rainfall has been an important parameter in the study of Torrential Rainfall. Every year, rain induced floods cause a lot of financial and. economic losses in Lorestan province. These flood producing rains are the result of some special synoptic situations. Material and Methods: From the meteorological maps of NCEP, the synoptic analyses of 24 major floods were studied. Results and Findings: The results of the study showed that on the ground and at the level of 500 hp, heavy rainfalls in Lorestan have originated four patterns. the first pattern: The blowing of Siberian high pressure to west and Combination with Assure high pressure, cold advection form east north to Iran, cold advection from European to north Africa which causes the transmit ion of moisture into Iran and the production of Sudan system, worm advection from Persian gulf by Arabian Subtropical high pressure to lorestan province. The second pattern: this is pattern shown that Siberian high pressure is vey empower and blowing to Iran and worm water in south Iran which causes worm and humidity advection to Iran and Sudan system and combination Sudan system, Mediterranean system with Island system. The thirty patterns: cold advection from high latitude by Island system and combination with low latitude systems. The forth pattern: combination Assure high pressure with European movement, The existence of a blocking system on the North of Europe which hinders the movement of the waves to the East and diverts the systems to lower latitudes, The existence of Arabian high altitude on the Oman sea and Persian Gulf which causes the transmission of hot and humid weather into Iran.