تحليلي بر مكان يابي بهينه مراكز اقامتي در شهر تبريز با بهره گيري از فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP)

An analysis of finding optimal location for residential centers in Tabriz through the AHP approach

در برنامه ريزي مراكز اقامتي، در نظر گرفتن چگونگي مكان يابي و ساماندهي فضايي، با توجه به مقياس جغرافيايي مكان اقامت از اهميت ويژه برخوردار است. هدف از انجام اين پژوهش تعيين مكان مناسب احداث مراكز اقامتي در شهرتبريز با استفاده از مدل تحليل سلسله مراتبي در نرم افزار Expert Choice و سيستم اطلاعات جغرافيايي است پژوهش حاضر از نوع توصيفي- تحليلي و روش گردآوري اطلاعات كتابخانه اي و ميداني است. فرايند تحليل سلسله مراتبي، از تكنيك‌هاي تصميم گيري چند معيارهً مورد استفاده در مكان يابي است. در فرايند مكان يابي با استفاده از اين روش بعد از تعيين سطوح سلسله مراتب شامل هدف، معيار، زيرمعيار و گزينه‌ها، مقايسهً زوجي بين مجموعه‌ها براي وزن دهي انجام شد. در عين وزن دهي به مجموعه‌ها، تجزيه و تحليل سازگاري قضاوت‌ها نيز صورت گرفت. پس از وزن دهي همه معيارها، زيرمعيارها و گزينه‌ها، مقايسهً كلي گزينه‌ها نسبت به هدف انجام و نتيجهً مقايسه به صورت نمودار ارايه شد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه در بين مناطق نه گانه شهر تبريز، منطقه يك با ضريب اولويت 685/1 بهترين شرايط را براي احداث مراكز اقامتگاهي در شهر تبريز ارايه مي‌دهد.

In planning recreational centers, considering the method of locating and spatial organization with regard to the geographic scale of the place plays an important role. The aim of this study is to determine suitable location for constructing residential centers in Tabriz using Analytic Hierarchy Process model in Expert Choice software and Geographic Information System. This study is a descriptive-analytical study and applies library and field data collection methods. Analytic Hierarchy Process (AHP) is a multi-criteria decision making technique used in locating. In locating process through this method, after determining hierarchy levels including objective, criteria, sub criteria and alternatives, pairwise comparisons were performed between categories for weighting. While weighting the categories, the analysis of compatibility of judgments was also performed. After weighing all criteria, sub criteria and alternatives, the final comparison of the alternatives with the objectives was performed and the results were presented in charts. The results show that, among the nine regions of Tabriz, region 1, having priority factor of 1.685, has the best conditions for establishing residential centers.