جايگاه نماز در انديشه امام رضا(عليه السلام)

The Status of Prayer in Imam Reza’s teachings

در كتب معتبر حديثي، متني از امام رضا(ع) با موضوع تشريح اصول و مباني دين اسلام نقل شده است كه همچون رساله‌اي جامع و كامل در باب احكام دين خدا، فرايض، سنن و اعتقادات مذهب تشيع مي‌باشد. اگرچه اين رساله در پاسخ به درخواست مامون عباسي توسط آن امام همام نگارش يافته اما صرف نظر از اهداف سياسي مامون از چنين درخواستي، آنچه امروزه براي شيعيان و محبين ايمه اطهار(ع) ارزشمند و قابل توجه مي‌باشد، نگاشته مكتوبي است كه از آن حضرت بر جاي مانده و بيان كننده بسياري از عقايد و احكام دين مبين اسلام مي‌باشد. نمودارهاي سنجش فراواني كلمات و موضوعات استخراج شده از جدول تحليل محتواي رساله امام رضا(ع) نشان مي‌دهند كه مهمترين و پر كاربردترين موضوع مطرح شده در اين رساله، تاكيد بر نماز و بيان برخي از احكام و فضايل آن است. آنچه در اين رساله بيان شده را مي‌توان به چند دسته تقسيم نمود كه عبارتند از: مقدمات، اجزا ، فضايل، احكام نماز و اشاره به مبناي استخراج آن‌ها و معرفي الگوهايي براي نماز. هدف اين مقاله آن است كه با بررسي و تجزيه و تحليل اين رساله به روش تحليل محتوا، جايگاه نماز، اين فريضه بزرگ الهي را در كلام و انديشه حضرت(ع) كشف و استخراج نمايد.

In authoritative books of traditions there is a text from Imam Reza explaining principles and foundations or articles of Islamic faith. This text just like a comprehensive treatise introduces rules of God and doctrines of shia. Even though this treatise was written in response to the request of ma’moon the Abbasid but in its own right has a great doctrinal importance for Shiite Muslims. Content Analysis of this treatise indicates the high status of prayer and its related laws and virtues. The treatments can be classified as follows: prerequisites, integral parts, virtues, precepts of prayer and mentioning their roots presenting some prayer patterns. In fact the purpose of this paper is finding out the status of prayer in the treatise of Imam Reza through the content Analysis.