دلبستگي ادراك‌شده دوران كودكي، فرايند سازشي تصور از خدا و خودپنداشت در مدل سلامت رواني: مدل‌يابي معادلات ساختاري

Childhood Perceived Attachment, Image of God Adaptation Process and Self-Concept in a Model of the Mental Health: A structural Equation Modeling

هدف پژوهش حاضرتعيين نقش دلبستگي ادراك‌شده دوران كودكي در فرايند سازشي تصور از خدا و خودپنداشت در تدوين يك مدل براي تبيين سلامت رواني بود. 432 دانشجو با روش چندمرحله‌اي ازدانشگاه‌هاي بيرجند انتخاب شدند و مقياس‌هاي تصور از خدا (مظاهري و ديگران، 1384)، خودپنداشت (بك، 1978) دلبستگي به والد (هازان و شيور، 1986) و سلامت رواني (گلدبرگ و هيلر، 1979) را تكميل كردند. براي تحليل نتايج از روش مدل‌يابي معادلات ساختاري بهره گرفته شد. با توجه به مدل برازش يافته، فرضيه سازشي مبني بر همخواني ارتباط دلبستگي ادراك‌شده دوران كودكي با تصور از خدا حمايت شد. خودپنداشت نيز به عنوان پيامد ناشي از فرايند سازشي تصور از خداي كنترل‌كننده و مهربان با دلبستگي به والد، نقش معناداري در ارتقاي سلامت رواني نشان داد. اما در اين راستا دلبستگي به مادر برخلاف پدر، علاوه بر نقش پيش‌بيني‌كننده به طور غيرمستقيم از طريق فرايند سازشي تصور از خدا، به طور مستقيم نيز نقش معناداري در ارتقاي سلامت رواني به ويژه كاهش افسردگي نشان داد كه حاكي از اهميت دلبستگي ايمن به مادر است. نه‎تنها بررسي نقش دلبستگي ادراك‎شده به هر يك از والدين در فرايند سازشي تصور از خدا مهم است، بلكه در ارتباط با دلبستگي به پدر، فرايند سازشي شكل‎گيري تصور از خدا و خود نقش مهمي در پيش‎بيني سلامت رواني دارند

The aim of this study was to examine the role that childhood perceived attachment plays in God and self-concept adaptation process in order to develop a model for explaining mental health. Four hundred and thirty two students from Birjand university were selected by multistage clustering method. The participants completed the God Image (Mazaheri et al, 2006), the Self Concept (Beck, 1978), the Attachment to Parent (Hazan & Shaver, 1986), and the Mental Health (Goldberg & Hiller, 1979) scales. Structural equation modeling method was used to analyze the data. The developed model supported the adaptation hypothesis based on relation consistency between childhood perceived attachment and the image of God. Self concept as a consequence of adaptation process between the controller and kind image of God, and attachment to father indicated a significant effect on mental health. In contrast to father attachment, attachment to mother directly and indirectly, through adaptation process of the image of God, played a significant role in improving mental health, especially in decreasing depression, which suggested the importance of secure attachment to mother. Thus, not only considering the role of perceived attachment to parents in the adaptation process of image of God is important, but also formation of the adaptation process of image of God and self, play important role in predicting mental health.