سيري در آيه‏ي شفا، تاملي در مقابله‏ي مفاهيم ظلم با ايمان و شفا با خسران در قرآن كريم

A Glance at the Quranic Verse of Shifaa:A Reflection on the Concepts of Oppression Versus Faith and Therapy Versus Loss

زمينه و هدف: آيه‏ي 82 سوره مباركه‌ي اسرا كه از آن مي‏توان به آيه‌ي شفا ياد كرد و مستند اصلي بسياري از مباحث ميان رشته‏اي قرآن پژوهي و طب به حساب مي‏آيد ـ به رغم شهرتي كه دارد ـ معنا و مفهوم بايسته‌ي خود را در ميان ما، بازنيافته است و پيوند مفردات آن با يكديگر، مورد تحقيق و پژوهش جدي قرار نگرفته‏اند. اين نوشتار در پي آن بود كه از طريق بازكاوي معنا و مفهوم دقيق اجزاي اين آيه و ارتباط مفردات آن با يكديگر، كم و كيف نگاه به اين آيه‌ي كريمه و بيان آن، و نحوه‌ي ارجاع و استناد به آن را متحول سازد. روش بررسي: اين تحقيق با تجزيه‌ي معنايي مفردات آيه و تركيب مفهومي آن‌ها، بر اساس ريشه‌ي لغوي و با بهره‏گيري از قرينه‌ي «مقابله» و تدبّر در سياق آيه، ظرايف و لطايف آيه‌ي شفا را از نو مورد توصيف و تحليل قرار داده و از اين رهگذر، به برخي از بايسته‏ها در رابطه با مباحث ميان‏رشته‏اي قرآن‏پژوهي و طب دست مي‏يابد. يافته‏ها: در اين آيه، كلمه‌ي شفا در برابر زيان و خسران است و به معناي غنا، سود و رشد مي‏باشد و آرامش، گشايش، تسكين، ايمني و امنيت از آثار و پيامدهاي آن به شمار مي‏رود و تنها به سبب ايمان، از آسمان قرآن بر زمين تشنه‌ي مومنان به بارش درمي‏آيد و هر گونه درد و بيماري را كه از جنس زيان، خسارت، تنگي، فشار، ناامني و ناآرامي باشد، درمان كرده و تسكين مي‏بخشد. نيز، ايمان به قرآن در برابر ظلم به آن است كه بر پايه‌ي ريشه لغوي آن، به معناي ايمني طلبي، پناه‏جويي و دردمندي در حضور قرآن بوده، تنها شرط بهره‏مندي از شفاي قرآن مي‏باشد و ظلم به قرآن عبارت است از استغناورزي، اعراض و بي‏توجهي به قرآن و روآوري به غير آن و طلب شفا و درمان در بيرون از آن، كه حاصلي جز زيان و خسران به دنبال ندارد. نتيجه‏گيري: بر اساس يافته‏هاي تحقيق، نقش و جايگاه و اهميت مقوله‌ي «ايمان به قرآن» و دوري از «ظلم» در حق آن، بيش از پيش آشكار مي‏شود و ضرورت تامل و تدبر جدي در ماهيت و ابعاد مختلف اين دو مقوله كه تنها شرط بهره‏مندي از شفا و درمان قرآن به شمار مي‏روند روشن مي‏گردد. واژگان كليدي: قرآن، ايمان، شفا، ظلم و خسران

Background and Objective: The verse of "shifaa" (and We send down, of the Quran, that which is a healing and a mercy to the believers; and the unbelievers it increases not, except in loss Al- Israa:82) is the leading document for Quranic and medical interdisciplinary researches. Despite its popularity, it has not found its particular grounding amongst us. This research was an endeavor to enlighten the ways in order to improve the quantity and quality of medical references to this verse, to put forward the lexical relationship concerning the elements of the verse, and to bring about a novel method of documentation and referencing as pertinent to this verse. Materials and Methods: This research yielding a conceptual analysis of the words in Shifaa verse and their coherence and connection based on the morphology of words and implementation of contrastive analysis takes into account the register of the verse and reconsiders its very delicate and subtle aspects. Thereby, this research puts forward some of the infrastructure in the interdisciplinary approach to research in medicine and Quran. Results: In the verse of "Shifaa", the term “healing” is the opposite for the word loss and signifies richness, profit, and growth which eventually brings about calmness, evolvement, relief and safety. The foregoing results are achieved only by means of adherence to Quran and faithfulness which alternatively remedies all kind of diseases including loss, constraints, pressure, insecurity, restlessness and the like. Faith is the opposite of oppression and based on its lexical root means seeking refuge and safety under the shadow of Quran, and it is the only prerequisite for the Quranic therapy or healing. Oppression in Quranic concepts implies self-sufficiency and suffering, inattention to Quran, seeking help and security from else which consecutively is a path toward loss and damage. Conclusion: Reports of the research in Quran point out to the role and importance of the concept of faith in the Holy Quran and these reports provide reminders about the outcome of inattentiveness to the commands of the Holy Quran. To benefit from the Quranic therapy and Shiffa as mentioned in the Holy Quran, calls upon speculation and deep apprehension of the essence of the Quran along with its distinctive aspects. Keywords: Quran, Faith, Therapy, Oppression