بررسي پايايي پرسشنامه فرهنگ ايمني در صنايع شوينده و پاك كننده

Assessment of reliability of a safety culture questionnaire in the cleanser and washer industries

مقدمه: آسيب‌ها و حوادث شغلي همواره به عنوان يكي از معضلات پر اهميت در محيط‌هاي كاري مطرح بوده‌اند. به دنبال ارايه مدل دومينوي هاينريش اين انديشه شكل گرفت كه مهم‌ترين عامل بروز حادثه، انسان است. به همين جهت يكي از روش‌هاي قطعي در كاهش حوادث كنترل رفتارهاي ناايمن در بين كارگرها است كه آن هم از طريق ارتقا سطح فرهنگ ايمني عملي خواهد شد. روش كار: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي براي بررسي پايايي پرسشنامه از ضريب آلفاي كرونباخ و تحليل عاملي اكتشافي استفاده شد. تعداد 303 پرسشنامه تكميل و با استفاده از نرم‌افزار SPSS17 تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: در ارزيابي پايايي پرسشنامه، ضريب آلفاي كرونباخ، 86/0 به دست آمد. ساختار عاملي پرسشنامه با استفاده از روش تحليل عاملي بررسي شد. ضريب KMO و آزمون كرويت بارتلت به ترتيب برابر 909/0 و 057/9785 به دست آمد. هم‌چنين چرخش واريماكس نشان داد كه تمامي سوال‌هاي آزمون بر روي عوامل بار مي‌شوند. نتيجه گيري: نتايج اين بررسي حكايت از اعتبار و روايي مطلوب و مناسب اين پرسشنامه براي استفاده در صنايع شوينده و پاك كننده در داخل كشور دارد. فرهنگ ايمني در صنايع شوينده و پاك كننده شامل 5 بُعد مي‌باشد كه با توجه به بارهاي عاملي پرسش‌ها، عوامل به نام‌هاي «تعهد مديريت»، «آموزش و تبادل اطلاعات»، «محيط حمايتي»، «عوامل بازدارنده» و «اولويت به ايمني» نامگذاري شدند. به جز بُعد 4 و بُعد 5، بين بقيه ابعاد با يكديگر و با فرهنگ ايمني نهايي همبستگي مثبت و معني‌داري وجود دارد. از ميان همبستگي‌هاي به دست آمده، فرهنگ ايمني بيشترين همبستگي مثبت را با بُعد «تعهد مديريت» دارد (952/0=r)، بنابراين اين بُعد، قوي‌ترين همبستگي را با فرهنگ ايمني دارا مي‌باشد.

Introduction: Occupational injuries and accidents as one of the problems have always been considered important in occupational environments. Domino model that Heinrich was formed to pursue the idea of the cause of the accident is the man. Thus one of the effective way to reduce accidents will be control by the unsafe behaviors among workers by promoting safety culture. . Material and Method: In this descriptive - analytical study, the reliability and exploratory factor analysis was used to evaluate the reliability of the questionnaire. In total 303 questionnaires were analyzed using SPSS 17 software. . Result: The alpha crumbed, coefficient was 0/86. Structural factor of the questionnaire was evaluated using factor analysis. KMO and Bartlett’s sphericity test coefficient were 0/909 and 9785/057, respectively. The varimax rotation showed that all test questions are based on factors. . Conclusion: The results indicated favorable validity of this questionnaire for use in detergents and cleaners industries within the country. Considering the load factor safety culture in detergents and cleaners industries, contained 5 factors including “management commitment”, “education and information exchange,” “supportive environment”, “barriers” and “priority to safety”. The obtained the correlations, the highest positive correlation was belong to the “management commitment” (r=0/952), as the strongest correlation with the safety culture.