بررسي وضعيت ايمني راه‌هاي كشور طي سال‌هاي 1380 الي 1385

The Status of Road Safety in Iran during 2001 – 2006

مقدمه: در كشورهاي در حال توسعه‏‏، بهبود وضعيت ايمني راه‌ها از اهميت ويژه?اي برخوردار است. در اين مقاله وضعيت ايمني راه‌هاي كشور در طي سال‌هاي 1380-1385 مورد ارزيابي قرار گرفته است. . روش كار: در اين مطالعه توصيفي، ايمني راه‌هاي كشور با استفاده از شاخص‌‌هاي ايمني راه در سطح ماكرو بررسي شده است. در ابتدا تمام شاخص‌‌هاي موجود در زمينه ايمني راه مورد بررسي قرار گرفت و 46 شاخص شناسايي شد. پس از شناسايي كل شاخص‌ها، ضمن رايزني با كارشناسان ايمني راه كشور و با توجه به داده‌هاي قابل اعتماد موجود در كشور، تعداد 11 شاخص براي بررسي وضعيت ايمني راه‌هاي كشور انتخاب شد. پس از تعيين شاخص‌ها، بر اساس دستورالعمل دبيرخانه كميسيون ايمني راه، كليه داده‌هاي مورد نياز براي تعيين مقدار هر يك از شاخص‌ها، از سازمان?ها و موسسات ذيربط جمع آوري شد. در مراحل پاياني مقدار هر شاخص برآورد گرديده مورد ارزيابي قرار گرفت. . يافته ها: نتايج به‌دست آمده نشان داد كه در طول اين دوره 6 ساله به ازا هر يكصد هزار نفر جمعيت 9 كشته برجاي مانده است كه استفاده از كمربند و كلاه ايمني به ترتيب %20 و %18 افزايش يافته است. در همين مدت تعداد موتورسيكلت %20، طول راه‌هاي آسفالته و شهرنشيني حدود %10 افزايش داشته است. ميزان درآمد سرانه واقعي كشور از مقدار 5884 دلار آمريكا به 7968 دلار آمريكا، ميزان اميد به زندگي از 9/68 سال به 9/70 سال، ميزان افراد باسواد از %76 به%78 و شاخص توسعه انساني نيز از مقدار 721/0 به 759/0 افزايش يافته‌اند. نتايج اين مطالعه حاكي از آن بود كه بين ميزان افزايش كشته شدگان در حوادث جاده‌اي به ازا ده هزار خودرو و درصد افزايش متغيرهاي استفاده از كمربند و كلاه ايمني، راه‌هاي آسفالته، شهرنشيني و همچنين تغيير ميزان درآمد سرانه واقعي كشور، ميزان اميد به زندگي، ميزان باسوادي و شاخص توسعه انساني همبستگي معنا داري وجود داشته است، به‌طوري‌كه ضريب R2 براي آن‌ها به ترتيب برابر با 84/0، 90/0، 994/0، 90/0، 97/0، 82/0، 69/0 و 84/0 بوده است.

Introduction: In developing countries, promotion of road safety is of crucial importance. This paper presents the status of road safety in Iran during 2001 - 2006. . Material and Method: The status of road safety in Iran was surveyed in this descriptive study using road safety indicators a in macro level. Firstly, 46 indicators were identified after studying almost all indicators related to the road safety. After consulting of views with road safety experts and considering the reliable existing data, 11 indicators were selected to study the safety status of the roads. Then, all essential data for determining each indicators were collected from related organizations and institutes. All indicators were determined and evaluated in the last step. . Result: The results revealed that during the period of 6 years, death toll has been increased by 9 deaths per 100000 person of the population. Moreover, application of seat belt and safety helmet has been increased by 20% and 18%, respectively. It also indicated that the number of motorists and the length of paved roads have been increased by 20%, and 10%, respectively. The net income per capita has also grown from 5884 US$ to 7968 US$ and the life expectancy has gone up from 68.9 years to 70.9 years, the percentage of the literate population has grown by 2% (from 76% to 78%) and the human development index has increased from 0.721 to 0.759. The results of the present study showed that the increased level of death toll per 10000 vehicles and the increased level (%) of seat belt as well as helmet application, paved roads, urbanization, the net income per capita, life expectancy, literacy and human development index were statistically significant and R2 coefficient for this factors was 0.84, 0.9, 0.994, 0.9, 0.97, 0.82, 0.69 and 0.84 respectively. . Conclusion: According to result of the present study, roads safety were not in an appropriate level. The roads safety status can be determined using road safety indicators to be applied for road safety promotion.