تاثير آموزش بر خودآزمايي پستان بر اساس سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي در دبيران زاهدان

The effect of teaching breast self-examination based on health belief model in teachers in Zahedan

چكيده زمينه و هدف: مدل اعتقاد بهداشتي مدلي جامع جهت پيشگيري از بيماري مي باشد. مطابق مدل اعتقاد بهداشتي، افرادي كه نسبت به سرطان پستان حساس شوند، انگيزه بيشتري در انجام خودآزمايي پستان به عنوان يك رفتار بهداشتي ماهانه خواهند داشت. با توجه به اينكه ميزان سرطان پستان در ايران 24 در هرصدهزار نفر و سومين علت مرگ در زنان ايراني مي باشد، اين مطالعه با هدف تاثير آموزش برآگاهي، نگرش (سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي) و عملكرد دبيران زاهدان انجام شد. مواد و روش كار: اين مطالعه به صورت نيمه تجربي است كه به صورت دو گروهه اثر دو روش آموزش (سخنراني، شبيه سازي) بر آگاهي، نگرش و عملكرد به صورت قبل و بعد بر روي 100 دبير با معيارهاي 25 سال به بالا، بدون سابقه فاميلي سرطان پستان و رشته هاي غيرعلوم پزشكي در دبيرستان هاي شهر زاهدان در سال 1388 به روش نمونه گيري تصادفي چند مرحله اي انجام شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه استانداردشده چمپيون بود كه بر اساس سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي طراحي شده بود. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 15 و آزمون هاي تي زوجي، تي مستقل، همبستگي پيرسون وآناليز رگرسيون مدل خطي تجزيه و تحليل شد. يافته ها: تغييرات نمره آگاهي و نگرش بر اساس سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي و تغييرات نمره عملكرد قبل و بعد از آموزش در هر دو گروه با آزمون تي زوجي معني دار بود. همچنين مقايسه بين گروهي ميانگين نمره عملكرد گروه شبيه سازي با گروه سخنراني تفاوت معني داري داشت. سازه هاي شدت درك شده، خودكارآمدي با عملكرد ارتباط مستقيم و موانع درك شده با عملكرد ارتباط معكوس داشتند. تنها متغير پيش بيني كننده بر اساس رگرسيون خطي يادگيري موثر، سازه انگيزه سلامتي بود. نتيجه گيري: مطالعه حاضر كارايي الگوي اعتقاد بهداشتي را در ارتقاي رفتار خودآزمايي پستان تاييد نمود، لذا اين الگو مي تواند در ارتباط با سرطان پستان و خودآزمايي پستان موانعي كه باعث پايين بودن خودكارآمدي شده را تا حدودي از بين ببرد، شدت درك شده موضوع را پر رنگ نمايد و انگيزه سلامتي در يادگيري آموزش خودآزمايي پستان ايجاد نمايد. كليدواژه ها: خودآزمايي پستان، مدل اعتقاد بهداشتي، آموزش