پديدارشناسي دين و مقايسه ويژگي‌هاي آن با پديدارشناسي فلسفي

Phenomenology of Religion and a Comparison between Its Features and Philosophical Phenomenology

«پديدارشناسي دين» يكي از مطرح‌ترين و پركاربردترين رويكردها در مطالعات دين است. بنابراين، شناخت ويژگي‌ها و مولفه‌هاي جوهري اين رويكرد براي دين‌پژوهان اهميت زيادي دارد. ممكن است تصور بر اين باشد كه پديدارشناسي دين چيزي جز كاربستِ رويكرد پديدارشناسي فلسفي در فهم دين نيست. اما آيا اين رويكرد در تمام ويژگي‌ها و در ذاتِ خود، عيناً با پديدارشناسي در مفهوم فلسفي مشارك است؟ يا در آن بايد به جست‌وجوي ويژگي‌ها و جوهري متفاوت بود؟ و آيا هر عيب و هنري كه براي پديدارشناسي فلسفي صادق باشد بر پديدارشناسي دين نيز صدق مي‌كند؟ اين نوشتار پس از توصيف و تبيين ويژگي‌هاي پديدارشناسي، كوشيده است مولفه‌ها و ويژگي‌هاي رويكرد پديدارشناسي دين را شناسايي كند تا از آن ميان، جوهري‌ترين مولفه اين رويكرد را استنباط كند و نسبت آن را با رويكرد پديدارشناسي فلسفي معلوم سازد. حاصل اين جستار بجز آشكار كردن نسبت اين دو، شناخت و تبيين برخي از مولفه‌ها و ويژگي‌هاي اختصاصي و متمايز پديدارشناسي دين است‌ كه خود مي‌تواند به استفاده درست از رويكردي كه چاره‌اي از به‌كارگيري آن در بسياري از پژوهش‌هاي ديني نيست، مدد رساند.

"Phenomenology of religion" is one of the approached extensively and applied in the studies on religion. Therefore, it is of great importance for researchers of religion to be acquaintance with the basic features and components of this approach. It may be thought that phenomenology of religion is nothing but applying the approach of philosophical phenomenology in order to have a good understanding of religion. However, the questions that arise here is that whether or not this approach is exactly identical to phenomenology in the philosophical meaning regarding all its features and nature? Whether we should investigate different features and substance, or whether or not any merits and demerits which are considered true of philosophical phenomenology are true of phenomenology of religion? The present paper seeks to make known the components and features of the approach of phenomenology of religion. The research findings are as follows: in addition to bringing out the relationship between these two, some specific and distinctive features and components of phenomenology of religion are identified and explained, and this can contribute to the correct application of the approach to which one cannot help referring in many religious studies.