سناباد، رقم چاودم مناسب كاشت در مناطق معتدل و معتدل سرد كشور

Sanabad, A New Triticale Cultivar Suitable for Temperate and Cold-Temperate Regions of Iran

با اجراي طرح‌هاي تحقيقاتي به‌نژادي به مدت 7 سال در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي و جنوبي و موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر، اولين رقم چاودم (تريتيكاله) به نام سناباد معرفي و نامگذاري شد. رقم سناباد قبل از نامگذاري با كد لاين ET-82-15 در سال زراعي80-1379، 81-1380 و 82-1381 به ترتيب در آزمايشات بين‌المللي مقايسه عملكرد، مقدماتي يكنواخت و پيشرفته يكنواخت مقايسه عملكرد دانه لاين‌ها و ارقام چاودم در ايستگاه‌هاي تحقيقاتي مشهد، كرج، بيرجند، مغان و زابل مورد ارزيابي قرار گرفت و به دليل برتري عملكرد نسبت به شاهد (جوانيلو 92) براي بررسي نهايي گزينش شد. در نهايت در دو سال زراعي 83-1382 و 84-1383 آخرين مرحله ارزيابي لاين مذكور در كنار ديگر لاين‌هاي اميد‌بخش چاودم در قالب آزمايش يكنواخت سازگاري و مقايسه عملكرد دانه لاين‌ها و ارقام چاودم در دو ايستگاه تحقيقاتي مشهد و بيرجند انجام شد. رقم سناباد با ميانگين عملكرد 7233 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را طي دو سال اجراي آزمايش و در هر دو مكان به خود اختصاص داد و نسبت به شاهد جوانيلو 92 معادل 6/16 درصد و نسبت به گندم مرودشت 7/27 درصد برتري داشت. اين لاين با خصوصياتي چون پتانسيل عملكرد بالا، متوسط‌رس، مقاوم به خوابيدگي و مقاوم به بيماري‌هاي رايج گندم به نام سناباد معرفي و نامگذاري شد و براي كاشت در مناطق معتدل و معتدل سرد خراسان و مناطق مشابه آن در سطح كشور پيشنهاد مي‌شود

The first triticale cultivar named Sanabad was introduced and nomenclature after 7 years coming out of breeding research activity in Agricultural and Natural Resources Center of Khorasan-e Razavi , Jonoobi, and Seed and Plant Improvement Institute. Sanabad before nomenclature with ET-82-15 code, evaluated in international, preliminary and advanced regional yield trial of triticale lines and cultivars during 2000-01, 2001-02 and 2002-03 growing seasons, respectively, and based on grain yield superiority in comparison with the check (Juanillo 92) were selected for final investigation. The final evaluations of this line in comarison with the other promising triticale lines were done in elite regional triticale yield trial in Mashad and Birjand research stations. Sanabad with 7233 kg ha-1 mean grain yield, had the highest grain yield in the two locations and two experimented years and had 16.6 and 27.7% superiority in comparison with the Juanillo 92 and bread wheat Marvdashat (as checks), respectively. This triticale line with high yielding, moderate early maturity, resistance to lodging and resistance to wheat disease was released as Sanabad and suitable for planting in temperate and cold-temperate of Khorasan province and similar regions in Iran.