قراردادهاي تبعيض‌ آميز مخلّ رقابت مطالعه تطبيقي در حقوق ايران، ايالات متحده امريكا و اتحاديه اروپا

Discriminatory Contracts that Lead to the Distortion of Competition: A Comparative Study of the Iranian, U.S. and E.U. Legal Systems

قراردادهاي تبعيض‌ آميز يكي از مباحث چالش ‌برانگيز حقوق رقابت در نظام‌هاي ‌حقوقي مختلف است. قراردادهاي‌مزبور، قراردادهايي هستند كه بنگاه منعقدكننده‌ي آنها، درتنظيم قيمت يا ساير مفاد اين‌قراردادها در اوضاع و احوال يكسان، بين طرف‌هاي مختلف قرارداديِ خود، اعمال تبعيض مي‌نمايد و بدون دليل‌ موجه، نسبت به برخي طرف‌ها، قيمت پايين‌تر و يا شرايط سهل‌تر و نسبت به ديگران، قيمت بالاتر و يا شرايط سنگين‌تر قايل مي‌شود. در اين خصوص، يكي از موضوعات اختلاف‌ برانگيز، اين است كه آيا تمامي مصاديق قراردادهاي‌تبعيض‌ آميز، همواره بايستي غير قانوني و ناقض حقوق رقابت تلقي ‌شوند يا اينكه استثناياتي براي ممنوعيت تبعيض، وجود دارد و در فرض اخير، با چه‌ معيارهايي مي‌توان قراردادهاي ‌تبعيض‌ آميز مخالف حقوق رقابت را از مصاديق مجاز، تفكيك نمود. هم‌چنين موضوع ضمانت اجراي ممنوعيت قراردادهاي‌ تبعيض‌ آميز نيز از جمله مطالب شايسته‌ي بحث و بررسي‌است. با توجه به اينكه ادبيات حقوقي فارسي در خصوص سوالات و ابهامات مربوط به اين موضوع، از غناي كافي برخوردار نيست و موضع مقررات ايران نيز در اين خصوص، علي‌رغم نقاط قوت فراواني كه دارد، نيازمند برخي اصلاحات است. در اين مقاله، تحليل تطبيقي مقررات حقوق ايران و اتحاديه‌اروپا و ايالات متحده، مطمح نظر قرارگرفته و پيشنهادي مبني بر اصلاح مقررات ايران، جهت انطباق بيشتر با ضرورت‌هاي نظري و عملي اين موضوع، ارايه گرديده‌ است.

The debate over the discriminatory contracts is one of the highly contentious subjects of the competition law in various legal systems. In these contracts the contracting firm, in similar circumstances, unduly discriminates between other contracting parties with respect to the price or the contractual conditions and charge different prices and conditions for the same products. One of the most controversial topics is the scope of the prohibition of discrimination: should we regard all kinds of discriminatory contracts anticompetitive and illegal? Are there any exemptions from the prohibition of discrimination? If there are such exemptions, then what is the criterion for distinction between the anticompetitive instances and legitimate ones? Furthermore, the subject of the appropriate legal sanctions against illegal discriminatory practices is one of the considerable issues that need adequate analysis. In this article, the comparative study of the Iranian, E.U. and U.S. competition law in the field is in order and we suggest some amendments in the Iranian statute to make it more compatible with the theoretical and practical exigencies of the field.