بررسي توصيف و همبستگي رفتار هاي شهروندي سازماني با عدالت رويه اي ادراك شده در پرستاران شاغل در بيمارستان هاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي تهران در سال 1391

Description and relationship between organizational citizenship behavior and procedural justice among nurses affiliated to hospitals of Tehran University of Medical Sciences in 2012

سابقه و هدف: رفتارهاي شهروندي سازماني يكي از عوامل مطرح در بهره وري، كارايي و اثربخشي سازمان است كه شناخت عوامل مرتبط و زمينه ساز آن در پرستاران مي تواند در نهايت موجب ارتقا كيفيت مراقبت از بيماران گردد. روش بررسي: پژوهش حاضر يك مطالعه توصيفي – همبستگي است كه در آن با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي چندمرحله-اي، 400 پرسشنامه در بين پرستاران شاغل در 15 بيمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشكي تهران توزيع و در نهايت 373 پرسشنامه با استفاده از آمار توصيفي، آزمون هاي مقايسه ميانگين و ضريب همبستگي پيرسون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها: عدالت رويه اي همبستگي مستقيم و معني داري با رفتار شهروندي سازماني داشت (05/0 > P، 135/0=r). ميانگين كلي نمره رفتارشهروندي سازماني در پرستاران مورد مطالعه 4/0±81/3 و در سطح "نسبتا مطلوب" و ميانگين عدالت رويه اي ادراك شده پايين تر از ميانگين و "نسبتا نامطلوب" ارزيابي گرديد. درك از انصاف سازماني در پرستاران مرد به طور معني داري بيش از زنان بود (05/0 > p). نتيجه گيري: لازم است مسيولان بيمارستاني با بازنگري در شيوه گزينش و انتصاب سرپرستاران، سوپروايزرها و مترون ها و نيز دادن آموزشهاي ضمن خدمت مديريتي لازم، زمينه افزايش درك پرستاران از وجود انصاف سازماني را فراهم و از اين راه به تقويت رفتارهاي شهروندي سازماني پرستاران كمك نمايند.

Background: Recognizing predictors and correlated factors of organizational citizenship behavior (OCB), as an important agent in productivity, efficiency and effectiveness of organization can finally help to improve quality of patients care. The aim of this study was to evaluate the relationship between OCB and procedural justice in nurses. Materials and methods: This was a cross-sectional questionnaire survey, in which 400 questionnaires distributed among nurses among fifteen hospitals affiliated to Tehran University of Medical Science (TUMS) using multistage cluster sampling method. A total of 380 questionnaires were returned of which 373 questionnaires were completed and usable for the study. To analyze the data, descriptive statistics, comparison tests and Pearson coefficient were used. Results: perceived procedural justice had a positive significant correlation with nurseʹs OCB (r=0.135, p < 0.05). Overall mean score of OCB was 3.84±0.4 (Partly desirable level), while the respondentʹ means score of perceived procedural justice was at level of ʹʹpartly undesirableʹʹ. Male nurses had better perception about existing procedural justice in their hospital compared to female coworkers (p < 0.05). Conclusion: According to finding of the survey, related officials should pay more attention in selection and appointment of head nurses, supervisors as well as matrons in affiliated hospital. Using job training and managerial education help to enhance nurseʹs organizational citizenship behavior through increasing level of their perceived procedural justice.