بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي (روايي و پايايي) و مدل نظري پرسشنامه الگوي ارتباط والد ـ فرزند، در افراد 15 تا 30 سال شهر تهران

A Study of Psychometric Characteristics and the Theoretical Model of Parent-Child Relation Pattern Questionnaire among 15-30 Year-Old Individuals in Tehran

زمينه: مدل‌هاي نظري سبك‌هاي فرزندپروري سعي بر شناسايي عوامل تاثيرگذار بر تربيت و تعيين پيامدهاي آن را دارند. ناهمخواني اين الگوهاي نظري كه غالباً متعلق به جامعه غرب و متاثر از نگرش حاكم بر آن جوامع است با فرهنگ و باورهاي فكري و ارزشي جامعه ايراني ايجاب مي‌كند مدل‌هاي بومي مبتني بر نگرش اسلامي و تجربيات خاص جامعه ايراني ابداع شود. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي (پايايي و رواسازي) و مدل نظري پرسشنامه الگوي رابطه والد - فرزند (پاروف) با اين دو ويژگي بود. روش: به اين منظور، پرسشنامه در دو مرحله و مجموعاً روي 270 نفر نوجوان و جوان 30-15 ساله 9 منطقه شهر تهران در سال 1390 اجرا شد. نمونه‌هاي تحقيق در هر دو مرحله با روش نمونه‌گيري تصادفي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. حجم نمونه در مرحله اول 110 نفر و در مرحله دوم، 160 نفر بود. روش‏هاي به كار رفته در مرحله اول شامل بررسي روايي محتوايي و صوري پرسشنامه با نظر متخصصان و همچنين روايي سازه (تحليل مولفه‌هاي اصلي، تحليل گويه‌ها، ضريب تمييز، ضريب دشواري و روش لوپ) بود. در مرحله دوم، ابتدا تحليل عامل اكتشافي و بعد تحليل عاملي تاييدي انجام گرفت. نتايج: شاخص‏هاي برازندگي مويد معتبر و مقبول بودن مدل نظري طراحي شده پرسشنامه است. علاوه بر آن، با توجه به ميزان t، همه سيوالات با عامل‌هاي مورد نظر ارتباط معنادار دارند. همچنين با توجه به بارهاي عاملي براي هر يك از دو سبك آزادي مدار و امنيت مدار و معناداري ضرايب t، مي‌توان براي اين دو سبك نيز روايي سازه مناسبي گزارش كرد.

Background:The theoretical models of parenting styles seek to identify the factors affecting upbringing children and to determinetheir consequences. The inconsistency between these theoretical patterns, which mainly belong to the Western societies and are affected by the attitude governing them, with the Iranian culture, values and beliefs lays the groundwork for development of native models based onthe Islamic attitude and the specific experiences of the Iranian society. Objective:The present paper aims to study the psychometrics characteristics (reliability and validity) and the theoretical model of the Parent-Child Relationship Questionnaire. Method:The questionnairewas conducted in two phases on 270 teenagers and young people between the ages of 15 to 30 who were residing in district 9 of Tehran in 2011.The research samples were selected in both phases by using multistage random sampling. The sample size was 110 in the first phase and 160 in the second phase. In the first phase, content validity and face validity of questionnaires as well as construct validity (including principal components analysis, item analysis, discriminative index, difficulty index and loop method) were examined by experts. In the second phase, exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis were performed. Results: The validity and reliability of the theoretical model of the questionnaire wereconfirmed by the fitting indices. Moreover, the t-value showed that there was a significant relationship between all the questions and the relevant factors. Considering the factor loading of security-oriented as well as freedom-oriented patterns and significance of the t-value, appropriate construct validity could be reported for these two patterns as well.