تعيين وزن شاخص‌هاي ارزيابي عملكرد و رتبه‌بندي موسسات آموزش عالي غيردولتي- غيرانتفاعي استان‌هاي غرب كشور

Determining the Weight of Performance Evaluation Indicators and Ranking Nongovernmental-Nonprofit Higher Education Institutions in Western Provinces of Iran

زمينه: شاخص‌هاي عملكردي ابزاري مناسب براي طراحي و اجراي عمليات برنامه‌هاي آموزشي، پژوهشي، مديريتي در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي و نيز ارزيابي اين موسسات مي‌باشند. به وسيله شاخص‌هاي عملكردي مي‌توان عملكرد گذشته، وضعيت موجود و مطلوب دانشگاه را بررسي نمود و با استانداردها مقايسه كرد. هدف: هدف اين مطالعه تعيين وزن شاخص‌هاي ارزيابي عملكرد موسسات آموزش عالي غيردولتي- غيرانتفاعي در بعدهاي پژوهشي، آموزشي و محيطي؛ و رتبه‌بندي آنها بود. روش: شركت‌كنندگان موسسات آموزش عالي غيردولتي- غيرانتفاعي و اعضاي هييت‌هاي نظارت و ارزيابي مراكز آموزش عالي استان‌هاي كرمانشاه، كردستان، همدان، لرستان و ايلام (45=n) بودند. همه اعضا پرسش‌نامه ارزيابي عملكرد را تكميل كردند. وزن نهايي شاخص‌ها با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي تعيين شد. شاخص‌هاي ارزيابي عملكرد موسسات از طريق پرسش‌نامه به صورت خود اظهاري جمع‌آوري شد. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه براي ارزيابي موسسات آموزش عالي غيردولتي- غيرانتفاعي شاخص‌هاي بعد آموزشي مهمتر از ساير شاخص‌ها هستند. وزن بعد آموزشي از ساير بعد ها بالاتر بود (42/0)، بعدهاي پژوهشي و محيطي داراي وزن تقريباً يكسان بودند (29/0). بيشينه وزن شاخص‌هايي كه در سه بعد آموزشي، پژوهشي و محيطي رتبه نخست را به دست آورده بودند به ترتيب 39/0، 30/0 و 17/0 بود. دامنه تغييرات وزن‌ها در رتبه‌بندي شاخص‌هاي آموزشي بيشتر از ساير بعدها بود. رتبه هر يك از موسسات در بعدهاي آموزشي، پژوهشي و محيطي تعيين شد. بحث و نتيجه‌گيري: براي ارزيابي موسسات آموزش عالي غيردولتي- غيرانتفاعي شاخص‌هاي بعد آموزشي بايد در اولويت قرار گيرند. رتبه‌بندي موسسات بر حسب بعدهاي آموزشي، پژوهشي و محيطي ضمن فراهم آوردن تصوير دقيق‌تر امكان بيشتري براي مقايسه آنها به دست مي‌دهد. تلويحات نظام رتبه‌بندي مورد بحث قرار گرفت.

Background: Performance indicators can be appropriate tools for designing, implementing, and evaluating education, research, management, and other programs in universities and higher education institutions. Using performance indicators, one can investigate the past, current, and desired status of universities and compare it with the existing standards. Objective: The present paper aims to determine the weight of the performance evaluation indicators of nongovernmental–nonprofit higher education institutions in research, educational, and environmental dimensions, along with providing a ranking for them. Method: Participants consisted of nongovernmental-nonprofit institutions of higher education as well as members of monitoring and evaluation bodies of higher education centers in Kermanshah, Kurdistan, Hamedan, Lorestan, and Ilam provinces (n = 45). All members were asked to fill out the performance evaluation questionnaire. The final weight of indicators was determined through analytic hierarchy process. Performance evaluation indicators were collected through questionnaires in the form of a self-report. Results: Results showed that the educational indicators were more important than other indicators for evaluating the nongovernmental-nonprofit higher education centers. The weight of educational dimension was more than other dimensions (0.42). The weights of research and environmental dimensions were almost the same (0.29). The maximum weight of the indictors that were placed first in educational, research, and environmental dimensions were respectively 0.39, 0.30 and 0.17. The range of weights was larger in educational indicators than in other dimensions. The rating of each institution was determined in educational, research, and environmental dimensions. Discussion and Conclusion: When evaluating nongovernmental-nonprofit higher education institutions, the educational indicators should be prioritized. By ranking the institutions according to educational, research, and environmental dimensions, a more accurate image is provided and their comparison becomes easier. Implications of the ranking system were discussed.