واكاوي الگوي مفهومي در حوزه برنامه درسي: نقدي بر پژوهش‌هاي انجام شده با رويكرد طراحي الگو در برنامه درسي

Analyzing the Conceptual Model in Curriculum Field: Critical Review of Researches Done with Model Design Approach to Curriculum

با وجود علاقه روزافزون صاحب‌نظران و همچنين نيازهاي موجود براي طراحي الگوهاي جايگزين و مطلوب در حوزه برنامه درسي، نظام طراحي برنامه درسي با فقدان و بي توجهي نسبت به مفهوم الگو (فهم و درك آن، تقسيم بندي آن، الگوپردازي و ديگر مسايل مرتبط با الگو) روبه روست. از سوي ديگر، طراحي الگو در تحقيقاتي كه در اين خصوص صورت گرفته، اغلب بدون بسط مفهومي خود الگو، توضيح در مورد نوع الگوي استفاده شده، دلايل استفاده از آن و تنها با بيان ويژگي هاي الگوي طراحي شده، انجام شده است. در اين نوشتار تلاش شده تا با استفاده از روش تحليلي- اسنادي، به هر دو موضوع پرداخته شود. از اين‌ رو، نخست به مفهوم شناسي الگو در تعليم و تربيت، تشريح الگوها، انواع الگوها در حوزه برنامه درسي آنچنان كه در منابع تخصصي آمده، اشاره مي‌شود. سپس، ضمن بيان نمونه هايي از الگوها، به واكاوي الگوي مفهومي در حوزه برنامه درسي پرداخته مي شود. در گام بعدي، با در نظر داشتن بعد عملي، پژوهش هايي كه با رويكرد طراحي الگو در حوزه برنامه درسي صورت گرفته است، تحليل و نقد مي شوند. در پايان، ضمن بحث و نتيجه گيري، چنين استدلال مي شود كه در مطالعات مرتبط بايد فهم دقيق و درست از الگو و حساسيت و دقت در روش شناسي پژوهشي طراحي الگو مورد توجه قرار گيرد

Despite scholarsʹ increasing interests in and the need for designing alternative and desirable models in the curriculum field, the concept of the model (including its understanding, categorizing and model building ) has been ignored and disregarded in the curriculum design system. In addition, in currently designed models, there is a vague of explaining and extending the concept of the model, the kind of applied model and the reason of applying a model. The literatures are all just about properties of the designed model. The current study, from analytical attributive approach, extends the concept of the model in the field of curriculum. First, it conceptualizes the models in the field of Education, explains models and outlines the kinds of models in the curriculum field by the literature study. The conceptualization model in the field of curriculum is explained by exemplifying some related models. From practical dimension, previously studies on the curriculum field are analyzed. From findings, it is concluded that an understanding of the concept of a model and strict attention in the methodology of designing a model should be considered and paid in the future studies.