پست مدرنيسم و شهر با تاكيد بر الگوها و طرح‌هاي برنامه‌ريزي شهري

Postmodernism and city with emphasis on urban designing and planning patterns

شهرنشيني از مشخصه‌هاي بارز قرن بيستم محسوب مي‌گردد كه همواره تحت تاثير نگرش‌هاي فلسفي و با ارايه طرح و برنامه‌هاي خاص در مقاطع زماني مختلف به دنبال ايجاد رفاه و آسايش براي شهروندان و كاهش معضلات فراروي جوامع است. جنبش مدرنيسم متعاقب انقلاب صنعتي و بر پايه خرد و قدرت تكنولوژي شكل گرفت و شهر نيز به عنوان نماد تمدن مدرن تحولات بزرگي را از آن پذيرفت در همين راستا برنامه ريزي شهري با تكيه بر قدرت تكنولوژي به سمت شهرسازي ماشيني روي آورد اما شهر حاصله از تمدن مدرن در بستر حدود يك قرن دچار مشكلاتي گرديد. متعاقب آن دهه‌هاي آخر قرن بيستم از طرفي شاهد نگرش فلسفي پست مدرنيسم و از طرف ديگر ظهور پارادايم توسعه پايدار هستيم كه علوم مختلف و برنامه‌هاي آنها را تحت تاثير خود قرار داده‌اند. شهرسازي و برنامه‌ريزي شهري نيز در انتقاد بر عملكرد مدرنيسم و در چارچوب پارادايم توسعه پايدار به ارايه الگوي توسعه پايدار شهري پرداخته و در طرح و برنامه‌هاي خود تحولاتي را داشته است. اين تحقيق كه با روش توصيفي – تحليلي و تكيه بر اسناد مكتوب انجام گرفت نشان مي‌دهد كه تغيير پارادايم مدرنيسم به پست مدرنيسم در شهرسازي سبب تغيير نگرش در ديدگاه‌هاي اقتصادي و اجتماعي در تهيه طرح‌ها شده است به گونه‌اي كه شاهد جايگزيني طرح‌هايي مثل طرح‌هاي ساختاري – راهبردي و همچنين طرح‌هاي استراتژي توسعه شهري و ساير طرح‌ها به جاي طرح‌هاي جامع مدرنيستي هستيم كه اصل را بر منطقه‌بندي و تفكيك كاربري اراضي مي‌گذاشت و برنامه‌ريزي فيزيكي و كالبدي بر ساختار طرح‌ها سنگيني مي‌كرد و مردم و ويژگي‌هاي اجتماعي و اقتصادي و نياز و خواسته آنها كمتر مورد توجه قرار مي‌گرفت اما در چارچوب پارادايم پست مدرنيسم مطالعات و برنامه‌ريزي‌ها جنبه چندبعدي به خود گرفته و تاكيد بيشتر بر مشاركت‌هاي مردمي است. در همين راستا الگوهاي جديد برنامه‌ريزي شهري با تكيه بر مديريت بين رشته‌اي به دنبال تحليل و تلفيق شرايط اجتماعي – اقتصادي در كالبد شهرها در آينده دارد.

Urbanization is from the obvious specialties of the twentieth century that attempting to make the citizens welfare and solve their problems. The last decades of the twentieth century also saw the emergence of postmodernismʹs philosophical approach and sustainable development paradigm. Postmodernism and sustainable development paradigm affected on various sciences programs. Urbanization and urban planning to reconsider in his plans against modern practice. This research is descriptive - analytical method and written according historical documents. Studies show that paradigm change from modernism to postmodernism and caused a greater focus on social issues and plans. In modern urbanism was prepared Comprehensive Plans and noted on land use and zoning. The new paradigm has replaced the Structural - Strategic and City Development Strategy (CDS) designs with comprehensive plans. Postmodern urbanism followed attracts public participation for designing in city environments. Urban planning new patterns emphasis on interdisciplinary management and socio - economic conditions for planning in cities. So the postmodern paradigm added new principles from community-based to physical planning in cities.