اثر دو روش آبياري قطره اي نواري و نشتي و سطوح مختلف نيتروژن و فسفر بر كميت و كيفيت بذر چغندرقند

Effects of drip tape and furrow irrigation methods and different levels of Nitrogen and Phosphorus fertilizer on quantity and quality of sugar beet seed

در اين تحقيق تاثير توام ميزان عناصر نيتروژن و فسفر در دو روش آبياري قطره اي نواري و نشتي بر عملكرد كمي و كيفي بذر چغندرقند مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به صورت كرت‌هاي يك‌بار خردشده (اسپليت فاكتوريل) كه روش آبياري (آبياري نشتي وآبياري قطره‌اي نواري) در كرت‌هاي اصلي و چهار سطح نيتروژن (kg/ha 180، 120، 60، 0) و سه سطح فسفر (kg/ha 60 ، 30، 0) به صورت تركيب فاكتوريل در كرت‌هاي فرعي در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. از ريشه‌چه‌هاي رقم 7233 براي توليد بذر استفاده شد. نتايج نشان داد كه روش آبياري، مقادير فسفر و اثر متقابل آبياري و فسفر بر عملكرد كمي بذر اثر معني‌داري داشت. اثرتيمارهاي مختلف نيتروژن بر عملكرد كمي بذر معني‌دار نشد. تيمارهاي مختلف نيتروژن و فسفر تاثير معني‌داري بردرصد وزن بذور زير 5/3 ميلي‌متر وبالاي 5/3 ميلي‌متر نداشت. اثر متقابل روش آبياري و سطوح مختلف نيتروژن بر جوانه‌زني بذور معني‌دار بود. با افزايش مقدار فسفر و نيتروژن در هر دو روش آبياري اثرمعني‌داري بر درصد جوانه‌زني بذور به وجود نيامد. سطوح مختلف فسفر و اثر متقابل آن با روش آبياري بر كارآيي مصرف آب معني‌دار شد. اثر افزايش نيتروژن نيز بركارآيي مصرف آب مشهود بود و در سطح 1 درصد معني‌دار گرديد. كارآيي مصرف آب درسيستم آبياري قطره اي نواري نسبت به آبياري نشتي به طور معني‌داري بيشتر بود. نتايج نشان داد كارآيي مصرف آب در روش آبياري قطره اي نواري 7/1 روش آبياري نشتي است. استفاده از آبياري قطره اي نواري علاوه بر افزايش عملكرد بذر چغندرقند، حدود 37 درصد آب مصرفي را كاهش داد. استفاده از سيستم آبياري قطره اي نواري براي آبياري مزارع توليد بذر چغندرقند توصيه مي‌شود. مصرف نيتروژن جهت دستيابي به عملكرد بالقوه بذر چغندر قند و تشديد قابليت جذب فسفر ضروري است. جهت دستيابي به بالاترين عملكرد بذر، مصرف 120 كيلوگرم نيتروژن و 60 كيلوگرم فسفر در هكتار با توجه به نتايج تجزيه خاك توصيه مي‌شود.

in this study influence of nitrogen and Phosphorous elements of in two irrigation methods of furrow and drip irrigation methods on quantity and quality of sugar beet seed is investigated. The experiment was split plot in completely randomized block design, adopting split factorial on sugar beet seed variety 7233 with three replication. Main factors consist of two irrigation methods includes: furrow and drip irrigation (Tape) systems. Sub plots consist of 4 nitrogen levels (0, 60, 120, 180 kg/ha) and 3 Phosphorous levels (0, 30, 60 kg/ha). Project was conducted in Karaj in the 2004 and 2005 year.Variance combined analysis of different traits of sugar beet seed of research showed that there significant differences between sugar beet seed yield in two irrigation methods, Phosphorous levels and interaction between irrigation and Phosphorous. The effect of Nitrogen levels on seed yield was not significant. The effect of different Nitrogen and Phosphorous levels on seed weigh percentage with less than 3.5 mm and more than 3.5 mm dimension was not significant. The interaction effect of irrigation methods, Nitrogen levels and environment on seed germination percentage was significant. Nitrogen and Phosphorous level increasing in two irrigation methods were not significant effect on seed germination percentage. However, the effect of Phosphorous levels and its interaction with irrigation method had not significant differences on water use efficiency. The effect of Nitrogen increasing on water use efficiency was significant (? = %1). The water use efficiency in drip tape irrigation was significantly more than furrow irrigation. Results show that water use efficiency in drip tape irrigation was 1.7 times respect to furrow irrigation and seed quality was better in drip irrigation compare to furrow irrigation. Drip tape irrigation increase seed yield and decrease water consumption up to %37. So drip tape application for sugar beet seed production in farms is recommended. Nitrogen consumption for accessing potential seed yield and increasing Phosphorous absorption capability is necessary. For accessing the highest seed yield use of 120 kg Nitrogen and 60 kg Phosphorous per hectare base on farm soil analysis is recommended.