تاثير هشت هفته فعاليت هوازي و فزاينده بر ميزان تغييرات هورمون استروژن و برخي عوامل اثرگذار بر توده‌ي استخواني در زنان يايسه‌ي غيرفعال

Effect of Eight Weeks of Aerobic and Progressive Exercises on Changes of Estrogen Hormone and Effective Factors on Bone Mass in Menopaused Sedentary Women

مقدمه: هدف از انجام اين پژوهش بررسي تاثير هشت هفته فعاليت هوازي و فزاينده بر ميزان استروژن خون و برخي عوامل اثرگذار بر توده‌ي استخواني (كلسي‌تونين، پاراتورمون، كلسيم و فسفر خون، و كلسيم و فسفر ادرار) در زنان يايسه‌ي غيرفعال بود. مواد و روش‌ها: 20 زن يايسه با ميانگين سن 99/0±51 سال، قد 09/1±05/164 سانتي‌متر و وزن 85/0±30/67 كيلوگرم كه هيچ فعاليت منظم ورزشي در برنامه‌ي روزانه‌ي خود نداشتند، به طور داوطلبانه در اين پژوهش شركت كردند. آزمودني‌ها به طور تصادفي به دو گروه تجربي (10=تعداد) و شاهد (10=تعداد) تقسيم شدند. تمرين‌هاي گروه تجربي شامل هشت هفته دويدن هوازي تناوبي و هر هفته سه جلسه با شدت و مدت فزاينده بود. قبل و بعد از دوره‌ي تمريني از آزمودني‌ها نمونه‌ي خون و ادرار گرفته شد. از نمونه‌ي خون، ميزان هورمون‌هاي استروژن، كلسي‌تونين، پاراتورمون، كلسيم و فسفر و از نمونه‌ي ادرار، ميزان كلسيم و فسفر اندازه‌گيري شد. يافته‌ها: هشت هفته فعاليت هوازي و فزاينده تغيير معني‌داري در ميزان هورمون‌هاي استروژن (از22/4±6/17 به 64/8±9/27 پيكوگرم بر ميلي‌ليتر) و پاراتورمون (از 58/3±8/20 به 98/1±2/19 پيكوگرم بر ميلي‌ليتر)، كلسيم خون (از 24/0±44/9 به 71/0±8/8 ميلي‌گرم درصد)، فسفر خون (از 38/0±87/3 به 25/00.25±23/4 ميلي‌گرم درصد) و فسفر ادرار (از 43/4±22/61 به 6/10±16/42 ميلي‌گرم درصد) ايجاد نمود اما تغيير معني‌داري در ميزان هورمون كلسي‌تونين (از 36/3±94/3 به 96/1±84/4 پيكوگرم بر ميلي‌ليتر) و كلسيم ادرار (از 68/0±74/9 به 30/1±35/9 ميلي‌گرم درصد) مشاهده نشد. نتِِيجه‌گيري: با توجه به يافته‌هاي به دست آمده به نظر مي‌رسد فعاليت بدني منظم و طولاني‌مدت به ويژه تمرين‌هايي كه با تحمل وزن بدن همراه است، مي‌تواند در افزايش هورمون استروژن به عنوان مهم‌ترين عامل در پيشگيري از بروز پوكي استخوان، هم‌چنين حفظ املاح استخواني (كلسيم و فسفر خون) و تغيير در هورمون‌هاي اثرگذار بر اين املاح (كلسي‌تونين و پاراتورمون) موثر واقع شود.

Introduction: The purpose of this research was to study the effect of eight weeks of aerobic and progressive exercises on blood estrogen and other factors affecting bone density in postmenopausal women. Materials and Methods: Twenty postmenopausal women, with average of age and height and weight of 51/05±0/22yr, 164/5±1/09cm and 67/30±0/85 kg respectively, who had no regular daily physical activity, voluntarily participated in the study. Subjects were randomly divided into two the experimental and the control, groups. Experimental group excercises included eight-weeks of aerobic interval running three sessions per week, with progressive intensity and time. Blood and urine samples were taken before starting the exercise period, to calculate levels of estrogen, calcitonin, paratormon hormones, calcium and phosphorus from the former, and levels of calcium and phosphorus from the lather. Results: Eight weeks of progressive and aerobic exercises caused a significant change in the amount of estrogen(17.6±4.22 to 27.9±8.64), parathormon(20.8±3.58 to 19.2±1.98) hormones, blood calcium (9.44±0.24 to 8.8±0.71), phosphorus (3.87±0.38 to 4.23±0.25) and urine phosphorus(61.22±4.43 to 42.16±10.06), whereas no significant change was seen in the amount of calcitonin hormone (3.94±3.36 to 4.84±1.96) and urine calcium (9.74±0.68 to 9.35±1.30) .Conclusion: Based on the results, it seems that long progressive physical exercises, especially weight bearing ones, can be effective in increasing the estrogen level, thereby preventing ostheoprothesis, and also preserving bone salts(calcium and blood phosphorus), by causing hormonal changes effective on these salts(calcitonin and parathormone).