مقايسه تاثير كاشت گونه‌هاي تاغ و آتريپلكس، بر خصوصيات پوشش گياهي و خاك مراتع دشت سلم‌آباد سربيشه

Comparison of effects of planting Haloxylon spp. and Atriplex spp. on the characteristics of vegetation cover and ranglands soil (A case study: Salemabad, sarbishe, Iran)

اين تحقيق اثرات كاشت گونه‌هاي تاغ و آتريپلكس بر روي پوشش گياهي و خاك مناطق كشت را بررسي مي‌نمايد. براي اين منظور سه محدوده شامل توده‌هاي تاغ دست‌كاشت، آتريپلكس دست‌كاشت و عرصه فاقد گونه‌هاي ياد شده به مساحت حدود 340 هكتار در مجاورت يكديگر انتخاب گرديد. در هر محدوده به روش تصادفي- سيستماتيك از خاك و پوشش گياهي نمونه‌برداري شد. در هر منطقه 30 پلات به ابعاد 10×10 متر با زيرپلات‌هاي 2×1 متر در طول 3 ترانسكت به ‌طول 500 متر انتخاب و پارامترهاي پوشش گياهي از قبيل درصد تاج پوشش، توليد و درصد لاشبرگ پوشش درختچه‌اي و زيراشكوب آن‌ها برداشت گرديد. جهت اندازه‌گيري پارامترهاي خاك نيز در 6 پلات از پلات‌هاي مستقر شده، پروفيل حفر و از دو عمق 20-0 و 80-20 سانتي‌متري از سطح خاك، نمونه برداشت شده و فاكتورهاي خاك شامل ماده آلي، اسيديته، هدايت الكتريكي، فسفر، پتاسيم، ازت، سديم و كلسيم اندازه‌گيري گرديد. به ‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار رايانه‌اي SAS و از روش تجزيه واريانس استفاده شد. نتايج نشان داد حضور گونه‌هاي تاغ و آتريپلكس در مناطق مورد مطالعه باعث افزايش تاج پوشش، توليد و درصد لاشبرگ و بهبود تركيب گياهي گرديد. همچنين نتايج تجزيه و تحليل پارامترهاي شيميايي خاك نشان داد، كشت آتريپلكس به طور معني‌دار سبب افزايش اسيديته و كاهش كلسيم و كشت تاغ نيز سبب افزايش معني‌دار اسيديته و كاهش معني‌دار سديم، كلسيم، ماده‌آلي، فسفر و نيتروژن شده است. با در نظر گرفتن نتايج پوشش گياهي و خصوصيات شيميايي خاك تحت ‌‌تاثير گونه‌هاي كشت شده از جنس تاغ (گونه زرد تاغ و سياه تاغ) و جنس آتريپلكس (گونه كانسنس و لنتي‌فورميس) جهت اصلاح مراتع، گونه‌هاي جنس تاغ به‌ عنوان گونه بهتر، جهت ادامه كشت در مناطق مشابه توصيه گرديد.

The aim of this research was to investingate the effects of Haloxylon(Haloxylon persicum, Haloxylon amodendron) and Atriplex (Atriplex canescens, Atriplex lentiformis) planting on soil and vegctation cover of the region in which those spices were pluted. After identifying the regions, the three sites selected in neighbourhood are as follow: the region planted with (Atriplex spp), planted with (Haloxylon spp) and a site with native species (the average area of each site was about 340 ha). Vegetation and soil parameters were measured by a random systematic method, In each region. three 500 meter transects were established, 30 plats by the average of 10m× 10m along with subplots of 1m ×2m were selected and vegetation cover Parameters such as Percentage canopy cover , Production and percentage litter in two levels of upperstorey(shrubs) and understorey were measured. Also soil samples were taken from 0-20, 20-80cm soil depth and some parameters were measured such as pH, Ec, Sodium(Na), Calcium(Ca), organic matter(OM), Nitrogen(N), Phosphorus(P) and Potassium(K).The soft are of SAS and also Variance method was used for data analysis.This research shows that canopy cover, have been increased, production and percentage of litter. Also, analysis of chemical parameters show that planting of Atriplex spp resulted in a significant increase in pH and a decrease in Ca. planting of Haloxylon spp cause an increase in pH and decrease in Na,Ca, OM,P and N. Considering the results of vegetation cover and chemical properties of soil under planting of mentaining species in order to rangland improvement,the Haloxylon spp is proposed as a better species plant for planting as before.