اثر اسيدساليسيليك بر برخي شاخص‌هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي دو ژنوتيپ نخود (Cicer arietinum L.) در مواجه با تنش خشكي

Salisylic acid effect on some physiological and biochemical characteristic of two chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes under drought stress

به‌منظور بررسي اثرات توام تنش خشكي و اسيد ساليسيليك بر روي برخي از شاخص‌هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي آزمايشي بر روي دو ژنوتيپ از مجموعه كلكسيون نخود مشهد (MCC441 و MCC358) در چهار سطح تنش خشكي بر اساس ظرفيت زراعي (100، 75 ، 50 و 25 درصد ظرفيت زراعي) و تيمار اسيد ساليسيليك با غلظت‌هاي 0 و 7/0 ميلي‌مولار به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه تنش خشكي پتانسيل آب برگ و كارايي فتوسيستم II را كاهش و مقاومت روزنه‌اي، ميزان پرولين و فعاليت آنزيم گاياكول پراكسيداز را به طور معني‌داري افزايش داد. ميزان پرولين برگ در هر دو ژنوتيپ در سطح تنش خشكي 25 درصد و 50 درصد ظرفيت زراعي نسبت به شاهد افزايش معني‌داري يافت. فعاليت آنزيم گاياكول پراكسيداز نيز در سطح تنش 25 درصد و 50 درصد به‌طور معني‌داري افزايش يافت كه در ژنوتيپ MCC358 اين افزايش نسبت به شاهد بيشتر از ژنوتيپ ديگر بود. مقاومت روزنه‌اي،كارايي فتوسيستم II و پتانسيل آب برگ بعد از تيمار با اسيد ساليسيليك افزايش يافت كه در ژنوتيپ MCC358 اين افزايش نسبت به شاهد بيشتر از ژنوتيپ ديگر بود. ميزان پرولين و فعاليت آنزيم گاياكول پراكسيداز در ژنوتيپ MCC358 بعد از تيمار با اسيد ساليسيليك افزايش معني‌داري يافت. به نظر مي‌رسد كه تاثير زيان‌آور تنش خشكي بر ژنوتيپ MCC441 بيشتر از ژنوتيپ MCC358 بود و اسيد ساليسيليك نتوانست تاثيرات آنتي‌اكسيداني خود را در بهبود شرايط ناشي از تنش خشكي در ژنوتيپ MCC441 به خوبي اعمال كند. واژگان كليدي: اسيد ساليسيليك، پتانسيل آب برگ، تنش خشكي، كارايي فتوسيستم II، مقاومت روزنه‌اي

To investigate the combined effects of drought stress and salisylic acid on some physiological and biochemical characteristics, an experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with 3 replications, on two genotypes of Mashhad chickpea (MCC441 and MCC358) with 4 levels of drought stress based on field capacity (field capacity, 75%, 50 % and 25 % field capacity) and salisylic acid treatment at the concentrations of 0 and 0.7 mM. Results showed that drought stress decreased leaf water potential and photosystem II efficiency and increased stomatal resistance, proline content and guaiacol peroxidase enzyme activity, significantly. Proline content significantly increased under 25 and 50% drought condition. Guaiacol peroxidase enzyme activity significantly increased under 25 and 50% drought levels that, this increase in MCC358, was more than MCC441 genotype compared to the control. Salisylic acid increased stomatal resistance, photosystem II efficiency and leaf water potential that, in MCC358 genotype, it was more than MCC441. Proline content and guaiacol peroxidase activity increased significantly by salisylic acid treatment in MCC358 genotype. The results showed that the adverse effect of drought stress on MCC358 genotype was more than MCC441 genotype and salisylic acid failed to induce its antioxidative effect in MCC441 genotype to improve the conditions induced by drought stress. Keywords: Drought stress, Leaf water potential, Photosystem II efficiency, Salisylic acid, Stomatal resistance