اثر كودهاي دامي و شيميايي بر عملكرد علوفه، دانه و غلظت برخي از عناصرغذايي در دانه جو (Hordeum vulgare L.)

Effects of manure and chemical fertilizers on forage yield, grain yield and concentration of some nutrients in the grains of barley (Hordeum vulgare L.)

به‌منظور بررسي اثر كودهاي دامي و شيميايي بر برخي خصوصيات كمي و كيفي گياه جو، آزمايشي به‌صورت كرت هاي خرد شده و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه زابل انجام شد. سطوح عامل اصلي شامل 100 درصد كود دامي،100 درصد كود شيميايي،50 درصد كود دامي + 50 درصد كود شيميايي و عدم كاربرد كود‌، و سطوح عامل فرعي به‌صورت سولفات آهن‌، سولفات روي‌، سولفات منيزيم و عدم كاربرد عنصر غذايي بودند. نتايج نشان داد تيمارهاي كودي به جز در مورد تعداد دانه در سنبله بر صفات عملكرد دانه، وزن سنبله، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيكي، شاخص برداشت و عملكرد علوفه، اثر معني داري داشتند. تيمارهاي 100 درصد كود شيميايي و نيز50 درصد كود دامي + 50 درصد كود شيميايي داراي بيشترين تاثير بر صفات مورد مطالعه بودند. بيشترين غلظت آهن، روي و منگنز در تيمارهاي 100 درصد كود دامي ونيز50 درصد كود دامي + 50 درصد كود شيميايي مشاهده شد. عملكرد علوفه تحت سيستم تغذيه تلفيقي كود دامي + كود شيميايي و مصرف كود حاوي آهن بيشترين افزايش را نسبت به عدم كاربرد كود نشان داد. همچنين مصرف كود دامي به تنهايي و يا در تركيب با كودهاي شيميايي پرمصرف و كم مصرف باعث بهبود قابل توجه و معني دار اجزاي عملكرد جو شد. علاوه براين، كاربرد كود دامي و تغذيه تلفيقي باعث افزايش غلظت عناصر آهن، روي و منگنز در دانه جو شد. برطبق نتايج اين پژوهش به نظر مي رسد كه مي توان با تغذيه تلفيقي بوسيله تركيب كودهاي دامي و شيميايي در زراعت جو علاوه بر كاهش مصرف كودهاي شيميايي به عملكرد علوفه و دانه قابل قبولي دست يافتو كيفيت محصول جو را نيز بهبود بخشيد. واژگان كليدي: تغذيه تلفيقي، عناصر پرمصرف، عناصر كم مصرف، كميت و كيفيت.

In order to study the effects of manure and chemical fertilizers on some quantitative and qualitative traits in barley, an experiment was carried out as split plot on the basis of a randomized complete block design with three replications in Research Farm of Zabol University. Main plots levels were consisted of: 100% manure, 100% chemical fertilizer, 50% manure + 50% chemical fertilizer and without fertilizer application, and the sub plots were: iron sulfate, zinc sulfate, magnesium sulfateand without nutrient elements application. Results showed that fertilizing treatmentshad a significant effect on grain yield, spike weight, 1000 grain weight, biological yield, harvest index and forage yield, with the exception of the number of grain per spike. 100% chemical fertilizer and 50% manure + 50% chemical fertilizer treatments had the greatest influence on the studied traits. The highest concentrations of Fe, Zn, and Mn in the grains were observed in 100% manure and 50% manure + 50% chemical fertilizertreatments. The forage yield under integrated nutrition system with manure and chemical fertilizer combined with iron fertilizer showed the greatest increase compared to no fertilizer application. Also, application of manure alone or in combination with macro and micronutrients caused a significant improvement of barley yield components. Furthermore, usage of manure and integrated nutrition caused an increase in Fe, Zn, and Mn of the barley grain. According to the results, it seems that by integrated nutrition using combined manures and chemical fertilizers in barley production, reasonable forage and grain yield and improve in the quality of barley crop can be achieved, in addition to decrease the usage of chemical fertilizers. Keywords:Integrated nutrition, Macronutrients, Micronutrients, Quality and quantity.