استخراج و اندازه‌گيري فوليك اسيد در نان غني‌شده

Extraction and Determination of Folic Acid in Fortified Breads

: شيوع كم‌خوني در گروه‌هاي سني گوناگون در كشور، لزوم اجراي طرح غني‌سازي مواد غذايي با آهن و فوليك اسيد را نشان مي‌دهد. نان، به عنوان اصلي ترين ماده غذايي ايراني، ابزار مناسبي براي نيل به اهداف غني‌سازي است. در اين پژوهش اندازه‌گيري فوليك اسيد نان غني‌شده با سامانه كروماتوگرافي مايع مورد بررسي قرار گرفت. پياده‌سازي روش تجزيه، آماده‌سازي نمونه و تعيين غلظت فوليك اسيد نان در بازه غلظت mg/kg انجام شد. شرايط جداسازي در دستگاه HPLC براي شناسايي و اندازه‌گيري فوليك اسيد با تغيير نسبت‌هاي حجمي حلال آلي و بافر (براي اصلاح سرعت عبور از ستون و تعيين زمان بازداري مناسب) بهينه‌سازي شد. پيش‌تغليظ فوليك اسيد با روش‌هاي استخراج فاز جامد، استخراج با نانوذره هاي مغناطيسي و ميكرواستخراج با فيبر‌هاي توخالي به صورت دو و سه فازي انجام شد و بر اساس نتيجه ها، روش فيبر توخالي دو فازي به عنوان بهترين روش انتخاب شد. در ميان حلال‌هاي -n اكتانول، -n هگزانول، دودكان، ايزوبوتيل متيل ‌كتون و بنزيل الكل در فيبر‌هاي توخالي دو فازي داراي w/v 10% Aliquat 336، اكتانول بيشترين بازده استخراج را داشت و در 8 = pH بيشترين بازده به دست آمد. بر اساس نسبت شيب منحني كاليبراسيون با و بدون تغليظ، 69 درصد استخراج با عامل پيش‌تغليظ 5 /3% حاصل شد. نمونه‌ها (پس از تجزيه بافت، استخراج، جداسازي و تغليظ) براي تعيين ميزان فوليك اسيد به دستگاه HPLC تزريق شد. متوسط زمان لازم براي تزريق فاز تغليظ شده و خروج از ستون يك ساعت بود. مقدار فوليك اسيد موجود در نمونه‌هاي آرد غني شده در بازه غلظت بين mg/kg 1-3/0 با ميانگين µg/kg 9/5 نان به دست آمد. اين مقدار كمتر از حد انتظار (غني‌سازي اوليه آرد با غلظت mg/kg 5/1 فوليك اسيد) بود كه مي‌تواند به علت دماي بالا در زمان پخت باشد. صحت داده‌ها با افزودن استاندارد داخلي بررسي شد و خطاي كمتر از %10 براي بازيابي نمونه به دست آمد.

Occurrence of iron deficiency in different age groups in population of Iran shows the importance of food fortification by iron and Folic Acid (FA). Cereals especially wheat are the most suitable tool for fortification aims due to their majority in Iranian diet. On the other hand, determination of material concentration after fortification is necessary to inhibit overdose. Folic acid measurement in complex matrix of bread (particulary in very low concentration of ppm or mg/L) needs to set up of special analytical method for extraction from flour and bread also preconcentration of FA. In this research, measurement of FA content in fortified bread samples by HPLC system was conducted. Optimization of separation conditions in HPLC system for identification of folic acid was conducted by change of several reagent concentration (%v/v) to obtain optimum retention time of FA peak. To preconcentration of FA (from ppb to ppm level), three preparation methods including solid phase extraction, extraction with magnetic nano-particle and Hollow Fiber Liquid Phase Microextraction (HF-LPME) (two and three phase modes) were evaluated. Based on obtained results two phase HF-LPME was selected. Optimization of separation by HF-LMPE with various solvents (n-octanol, n-hexanol, dodecan, isobutyl methyl ketone and benzyl alcohol) containing 10% w/v Aliquate 336 showed that octanol causes the maximum extraction efficiency. In this research effects of pH and time on efficiency of extraction were evaluated. Results show that pH=8 increases extraction efficiency. Also, by increasing time up to 45 min extraction efficiency was increased and then by further increase of time was decreased due to solvent loosing. Enrichment factor on the base of calibration curve slope with and without pre-condensation was calculated and 69 obtained. Extraction efficiency was calculated by enrichment factor and 3.5% was obtained. Spike method was used for confirmation of data accuracy. Also, FA preconcentration and separation was done in one hour. Samples (after texture degradation, extraction, separation and condensation) were injected to HPLC for concentration determination. Content of folic acid in bread samples was in the range of 0.3-1.0 ?g/g with average of 5.9 ?g/g bread, while the added concentration of folic acid to wheat flour was 1.5 ?g/g. This difference is due to long time after bread preparation or temperature and time of cooking phase. Spike method confirmed the accuracy of data by error less than 10%. Resulted approaches from this research were evaluation of fortification efficiency, as well as set up of an accurate analytical method for extraction, preconcentration and determination of folic acid content in the range of ?g/g in bread matrix for the first time in I.I. Iran.